- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,016
- Puanları
- 36
Karadeniz’in mühendislik mükemmeli: Serender
Serenderler yıkılırken bungalovlar yaygınlaşıyor
SİNOP – Tayland mimarisi bongalov tipi meskenler Türkiye‘de yaygınlaşırken Karadeniz’in mühendislik olağanüstüsü serender(ambar) yapıları her geçen gün çürümeye ve yıkılmaya yüz tutuyor. Bu kültürel pahanın başkasına yenilip kaybolup gitmemesini isteyenler serenderlerin turizme kazandırılmasını bekliyor.
Sinop’un Erfelek ilçesi köylerinde bâtın bir hazine keşfedilmeyi bekliyor. Tarihi ahşap serenderler altı adet direğin üstündeki istikrarıyla tam bir mühendislik olağanüstüsü. Geçmişte muteber bir ambar görevi nazarann bu yapılar özelliklerini üzerinde yükseldikleri direkler ve ucundaki yuvarlak büyük taşlara borçlu. Direklerinin üstündeki yuvarlak taşlar istikrarda kalmalarını sağlarken beraberinde fare girmesine de imkan vermiyor. Serenderlerin üstü ambar fonksiyonu görürken altı yazın sıcaklığına rağmen serin bir ortam sunuyor. Pekmez yapılıyor, odunlar, gereçler saklanıyor. Yalnız sıradan bir kulübe ya da ambar değil, kimi örneklerinde ahşap oyma tekniğiyle yapılmış güçlü süslemelerle estetik bir sanatı da görmek mümkün.
100-150 yıllık bu kültürel paha şimdilerde kaybolup gitmenin eşiğinde. Tayland mimarisi bongalov tipi meskenler ülkemizde yaygınlaşırken Karadeniz’in mühendislik olağanüstüsü serender yapıları her geçen gün çürümeye ve yıkılmaya yüz tutuyor. Tek katlı ve verandalı bungalov meskenler Tayland’ın klasik konutlarına karşılık geliyor. Karadeniz’in klâsik yapıları serenderlerin ise çabucak hemen bu potansiyeli fark edilebilmiş değil. Sinop’un Erfelek ilçesi Kaldırayak Köyü Kuz Mahallesi’nde bugüne kadar korunabilmiş 3 adet örneği mevcut. Geçmişte ambar olarak kullanılsalar da turistlerin konaklayabileceği imkanlara da sahipler. Bu yapıların korunması ve yenilerinin yapılıp yaygınlaştırılması isteniyor.
Kuz Mahallesi’nde konutu bulunan Erfelek Merkez Mahallesi Muhtarı Abdullah Bilik serenderleri şöyleki anlattı:
“100-150 yıl evvel bunlar ambar olarak kullanılıyordu. Burada rençberlik olduğu için vatandaş, buğdayını, mısırını, arpasını, yulafını kendi yiyeceğini hayvanı için yemini burada korumuş. Göz göz yapmışlar bunu 6 direk üzerinde yükseliyor. Bizim yöremiz yağmurlu olduğu için Eylül aylarında altında tezgahlarını kurarlar pekmez yaparlar. Bunun 8 ayaklısı da var. Bunların altına odun konabilir. Kağnı arabası olan onu koyar. Sabanıydı dımrığıydı bu türlü burada koruma ederler.”
“Çevrede 3 -5 tane kaldı turizme açılsa hoş olur”
Serenderlerin sahip olduğu potansiyeli ortaya koyan Abdullah Bilik, “Ayaklı olmasının niçini farelerden korumak içindir. Fare girmemesi için ve düzgün terazide durması için bu biçimdedir. Farenin girmemesini sağlayan altına ayakların en üstüne yerleştirilen yuvarlak büyük taşlardır. Fare onu geçemez. İnsanlarımız bunu düşünmüşler o biçimde bunu kurmuşlar. Büyükşehirlerde yaşayan beşerler bunu bilmez bu mesken niçin havada der. Birtakım yerlerde bunları meskene de çevirebiliyorlar. Altını çevirip dubleks üzere kullanıyorlar. Evvelden her konutun bir ambarı vardı. Artık ya 3-5 tane bulursun ya bulamazsın. Bakım olmadığı için çöküyor. O denli olunca da fırıncılara odun olarak bunu alıyorlar. Bungolov meskenleri üzere de olabilir bunlar. Bir pansiyon üzere kullanılsa turizme açılsa hoş olur. Bunu vatandaş vermiyor aslına bakarsanız yazın geliyor. 3-5 gün kalıyor bu kalsın kültürel kıymetimiz yok olmasın diyor. daha sonra kendi haline terk edilmiş üzere kalıyor bunlar. bu türlü aslında kıymetlendirmek lazım” dedi.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Ünsal Karka
Serenderler yıkılırken bungalovlar yaygınlaşıyor
SİNOP – Tayland mimarisi bongalov tipi meskenler Türkiye‘de yaygınlaşırken Karadeniz’in mühendislik olağanüstüsü serender(ambar) yapıları her geçen gün çürümeye ve yıkılmaya yüz tutuyor. Bu kültürel pahanın başkasına yenilip kaybolup gitmemesini isteyenler serenderlerin turizme kazandırılmasını bekliyor.
Sinop’un Erfelek ilçesi köylerinde bâtın bir hazine keşfedilmeyi bekliyor. Tarihi ahşap serenderler altı adet direğin üstündeki istikrarıyla tam bir mühendislik olağanüstüsü. Geçmişte muteber bir ambar görevi nazarann bu yapılar özelliklerini üzerinde yükseldikleri direkler ve ucundaki yuvarlak büyük taşlara borçlu. Direklerinin üstündeki yuvarlak taşlar istikrarda kalmalarını sağlarken beraberinde fare girmesine de imkan vermiyor. Serenderlerin üstü ambar fonksiyonu görürken altı yazın sıcaklığına rağmen serin bir ortam sunuyor. Pekmez yapılıyor, odunlar, gereçler saklanıyor. Yalnız sıradan bir kulübe ya da ambar değil, kimi örneklerinde ahşap oyma tekniğiyle yapılmış güçlü süslemelerle estetik bir sanatı da görmek mümkün.
100-150 yıllık bu kültürel paha şimdilerde kaybolup gitmenin eşiğinde. Tayland mimarisi bongalov tipi meskenler ülkemizde yaygınlaşırken Karadeniz’in mühendislik olağanüstüsü serender yapıları her geçen gün çürümeye ve yıkılmaya yüz tutuyor. Tek katlı ve verandalı bungalov meskenler Tayland’ın klasik konutlarına karşılık geliyor. Karadeniz’in klâsik yapıları serenderlerin ise çabucak hemen bu potansiyeli fark edilebilmiş değil. Sinop’un Erfelek ilçesi Kaldırayak Köyü Kuz Mahallesi’nde bugüne kadar korunabilmiş 3 adet örneği mevcut. Geçmişte ambar olarak kullanılsalar da turistlerin konaklayabileceği imkanlara da sahipler. Bu yapıların korunması ve yenilerinin yapılıp yaygınlaştırılması isteniyor.
Kuz Mahallesi’nde konutu bulunan Erfelek Merkez Mahallesi Muhtarı Abdullah Bilik serenderleri şöyleki anlattı:
“100-150 yıl evvel bunlar ambar olarak kullanılıyordu. Burada rençberlik olduğu için vatandaş, buğdayını, mısırını, arpasını, yulafını kendi yiyeceğini hayvanı için yemini burada korumuş. Göz göz yapmışlar bunu 6 direk üzerinde yükseliyor. Bizim yöremiz yağmurlu olduğu için Eylül aylarında altında tezgahlarını kurarlar pekmez yaparlar. Bunun 8 ayaklısı da var. Bunların altına odun konabilir. Kağnı arabası olan onu koyar. Sabanıydı dımrığıydı bu türlü burada koruma ederler.”
“Çevrede 3 -5 tane kaldı turizme açılsa hoş olur”
Serenderlerin sahip olduğu potansiyeli ortaya koyan Abdullah Bilik, “Ayaklı olmasının niçini farelerden korumak içindir. Fare girmemesi için ve düzgün terazide durması için bu biçimdedir. Farenin girmemesini sağlayan altına ayakların en üstüne yerleştirilen yuvarlak büyük taşlardır. Fare onu geçemez. İnsanlarımız bunu düşünmüşler o biçimde bunu kurmuşlar. Büyükşehirlerde yaşayan beşerler bunu bilmez bu mesken niçin havada der. Birtakım yerlerde bunları meskene de çevirebiliyorlar. Altını çevirip dubleks üzere kullanıyorlar. Evvelden her konutun bir ambarı vardı. Artık ya 3-5 tane bulursun ya bulamazsın. Bakım olmadığı için çöküyor. O denli olunca da fırıncılara odun olarak bunu alıyorlar. Bungolov meskenleri üzere de olabilir bunlar. Bir pansiyon üzere kullanılsa turizme açılsa hoş olur. Bunu vatandaş vermiyor aslına bakarsanız yazın geliyor. 3-5 gün kalıyor bu kalsın kültürel kıymetimiz yok olmasın diyor. daha sonra kendi haline terk edilmiş üzere kalıyor bunlar. bu türlü aslında kıymetlendirmek lazım” dedi.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Ünsal Karka