TEDBİRİ HAYAT KURTARAN AFET: ZELZELE – Doğudaki fay hareketliliği Erzurum Zelzele Araştırma Merkezi’nde anlık takip ediliyor

Pinar

Global Mod
Global Mod
Katılım
25 Mar 2021
Mesajlar
2,241
Puanları
36
Atatürk Üniversitesi Sarsıntı Araştırma Merkezi Müdürlüğü, Afet ve Acil Durum İdare Başkanlığı (AFAD) ile Doğu Anadolu Bölgesi‘nde 16 zelzele istasyonuyla fay hareketliliklerini anlık takip ediyor.

Anadolu’yu uzunluklu boyunca kesen Kuzey Anadolu Fay Zonu ve Doğu Anadolu Fay Zonu üzere iki büyük fay jenerasyonunun bulunduğu Türkiye’deki anlık sismik hareketleri takip eden merkez, bu dataları ortalarında AFAD’ın da olduğu ilgili kurumlarla paylaşılıyor. Bu bilgiler, hem de akademisyenlerin zelzeleyle ilgili bilimsel çalışmalarında da kullanılıyor.

Etkin tektonik kırık sistemi ile çevrili ve yüksek sismik aktiviteye sahip Doğu Anadolu Bölgesi’nin depremsellik kriterinin üst seviyede yer alması niçiniyle merkezdeki çalışmalar büyük bir titizlikle yürütülüyor.

Atatürk Üniversitesi Sarsıntı Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Çağlar Özer, AA muhabirine, AFAD ile yapılan koordineli çalışmaların bölge açısından kıymet taşıdığını anlattı.

Son teknoloji aygıtlarla sismik hareketleri tespit etiklerini anımsatan Özer, saniyelik hareketlerin anında izlendiğini belirtti.

Türkiye’de meydana gelen sarsıntılardan her insanın kendine hisse çıkarması gerektiğini vurgulayan Özer, “Ülkemizin tektonik şartları prestijiyle zelzeleye her an maruz kalma riskimiz var. Bu sebeple küçük olsun, büyük olsun zelzelelere her vakit hazırlıklı olmalıyız.” dedi.

“Deprem-zemin-yapı bağı gözetilerek yapılaşmaya gidilmeli”

Özer, sarsıntıların yerkürenin varlığını sürdürdüğünün en büyük delili olduğunu, güneşin doğması ve batması kadar doğal olduğunu tabir etti.

Türkiye’nin genç ve etkin tektonik bir jenerasyon üzerinde bulunduğunu hatırlatan Özer, şöyleki konuştu:

“Bu sebeple orta büyüklükteki sarsıntıların olması epeyce olağandır. Zelzeleler hayatımızın ortasındadır ve her vakit da olacaktır. Lakin şunu güzel bilmekte fayda var. Bu vakte kadar rastgele bir bilimsel teknolojik alt yapıyla sarsıntıları evvelde kestirmek kelam konusu değil. Zelzelelerin evvelde belirlenmesi için bilimsel ve teknolojik alt yapıyla ilgili pek fazlaca çalışma var. pek hayli bölgede gibisi çalışmalar da yapıldı. Yurt haricinde yapılan kimi araştırmalar da mevcut. Bu araştırmalardan birisinde, su düzeyi, sismik hareketler, kuyulardan çıkan gazlar ölçüldü. Bu parametrelerin hepsi tek tek kaleme alındı. Sarsıntının gelebileceği yerler ölçüldü. Ancak bu çalışmada sarsıntının meydana gelebileceği lokasyonun tespitinde yinelanabilir bir bilimsel sonuç çıkmamıştır.”

Özer, deprem-zemin-yapı münasebeti gözetilerek yapılaşmaya gidilmesi gerektiğini, bu yapının da ekonomik ömrü boyunca en az bir sefer büyük sarsıntıya maruz kalma ihtimalinin yüksek olduğunun unutulmaması gerektiğini kaydetti.

“Erzurum ve etrafı etkin tektonik kırık sistemi ile çevrili ve yüksek sismik aktiviteye sahip”

Afrika, Arap ve Avrasya plakalarının hareketi ile Türkiye’nin ortasında bulunduğu bloğun batıya hakikat yıllık yaklaşık 20 milimetre kaydığını tabir eden Özer, bu ayrıntıların ise yer küre üzerine yerleştirilen yüksek hassasiyetteki pozisyon bilgisi veren GPS’lerden bilindiğini söylemiş oldu.

Doğu Anadolu Bölgesi’nin de kıymetli zelzele jenerasyonunda olduğunun unutulmaması gerektiğine işaret eden Özer, şöyleki devam etti:

“Bölge, kıtasal çarpışma ve volkanik kökenli tesirlerini eksiksiz biçimde sergileyen dünyadaki ender örneklerden biridir. Erzurum ve etrafı etkin tektonik kırık sistemi ile çevrili ve yüksek sismik aktiviteye sahiptir. Erzurum havzası, Doğu-Güneydoğu kısmında Erzurum-Dumlu sol istikametli doğrultu atımlı fayı, Güneyde sol yanal atımlı aksi faylardan oluşan Palandöken fayı, Kuzey-kuzeybatıda Aşkale sol istikametli doğrultu atımlı fayı ve Başköy-Kandilli fayları tarafınca yönetilmektedir.”

Zelzeleden korunmanın en değerli yolunun sağlam konutlardan geçtiğine vurgu yapan Doç. Dr. Çağlar Özer, kelamlarını şöyleki sürdürdü:

“Depremlerin bir vakti ya da mevsimsel bir farklılığına bakılırsa olma yahut olmama durumu da yok. Sarsıntılar mevsim yahut gece gündüz içindeki farklılıklarla tetiklenmez. Her fayın yenidenlanma aralıkları var, bu vakit gelince sarsıntı fayları harekete geçer. Süreci anlamak için daima yer kabuğunun hareketli olduğunu unutmamak gerekir. Sarsıntılardan korunmanın yolu mühendislik hizmeti almış bina dizaynlarını sağlam yerlere oturtmaktan geçiyor. Her bir aile bireyi için mastır planı oluşturulmalı. Sarsıntı çantası nerede olmalı, konutun en değerli korunabileceğimiz odası hangisi, bunları sarsıntı daha sonrası yahut zelzele anında değil, sarsıntı öncesi belirlemek lazım. Toplumsal medya yahut öteki platformlardaki yanlış bilgilendirmelerden çok AFAD’ın yahut resmi olarak yapılan bilgilendirmeler dikkate alınmalı.”

SON SARSINTILAR: Türkiye ve dünyadan son dakika sarsıntılar listesi.

Kaynak: Anadolu Ajansı / Selami Küçükoğlu
 
Üst