odakulebuda
New member
- Katılım
- 26 Eki 2020
- Mesajlar
- 1,951
- Puanları
- 0
Tarihin büyük oyun alanları: Türkiye ve Afganistan DOÇ. DR. HÜSEYİN ŞEYHANLIOĞLU-GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ
Haritaya bakıldığında, coğrafik pozisyonundan dolayı tarihin her periyodunda global güç merkezleri olan iki alan görülmektedir. Bunlardan Afganistan son 50 yılda yıkılırken; Türkiye, bölgesel güçten, Balkanlar, Kafkaslar ve Ortadoğu içinde global güce hakikat yükselmeye çalışmaktadır. Bilhassa coğrafyalarından dolayı bahtları birbirine fazlaca benzeyen Türkiye ve Afganistan, bugün tarihte hiç olmadığı kadar yakınlaşmış durumdadır. Bu yazıda tarihi bilgiler doğrultusunda geleceğe dair kısa bir tahlil yapılacaktır.
18.yy Türkiye ve Afganistan’ın, Rusya ve İngiltere’nin baskısı altına girdiği devirdir. Şark Sorunu ve Büyük Oyun olarak anılan bu vakitte, Osmanlı ve Afgan önderleri içinde karşılıklı işbirliği davetleri yapılmışsa da ikisi içinde Hilafet gücü, İngiliz ve Rus emperyalistlerin çatışmalarına karşın bir ittifak kurulamamıştır. Maalesef ikisi de 1900’lerin başında çökmüştür.
SYKES-PICOT’DAN EVVEL DURAND SINIRI
Ortadoğu sonlarını cetvellerle çizen Sykes-Picot’nun (1917), birinci versiyonu Afganistan’ı bölen Durand hattı’dır. (1893). Denize çıkış kesilen ve nüfusun yarısı bugünkü Pakistan’da kalan Afganlar, Bağdat ve Şam’ı kaybeden Anadolu üzere ikiye bölünmüştür.
II. Dünya Savaşı’ndan daha sonra ABD ve İngiltere’nin Ruslara terk ettiği Afganistan’ı evvel danışmanlarla işgal eden Ruslar, buradan (1979) sıcak sulara inmeye çalışmış ve on yılın sonunda (1988) bir kabristan bırakmıştır. Bu niçinle, Ruslar yahut Batı hesabına değil kendi isim ve hesaplarına çalışmak kuralıyla, Türkiye ve Pakistan, Afganistan’da hakem olabilecek tek ülkelerdir.
1988-1994 yılları içinde savaş ağaları içinde yıkılan Afgan enkazından, ortaya çıkan yetim ve öksüz çocukların örgütü olan öğrenciler manasına gelen Taliban (1994), iç kargaşayı bitirmek, sistem ve otorite ismine Pakistan, ABD ve Suudi Arabistan tarafınca organize edilmiştir. Lakin onlar da “önce Afganistan” dedikleri için 2001’de devrildiler.
Lakin 20 yılın sonunda bizdeki İncirlik üzere olan Bagram üssünü boşaltan ABD’nin buradan kaçması, global sermayenin ve gücün Çin’e geçmesiyle, buranın İngiliz, Rus ve Conilerden daha sonra artık Çin’in de savaş alanı olacağı görülmektedir.
Vahan koridoru üzerinden Afganistan’a komşu olan Çin, Karaçi Limanı’nı almış, Kabil-Peşaver çizgisindeki Nesil Yol projesi için 60 milyar dolar hazırlamıştır. Madencilik ve ulaşıma büyük yatırımlar hazırlayan Çin için Afganistan, son elli yıldaki felaketlerden dolayı zehirli bal tuzağı haline gelmiştir.
İNGİLİZ, RUS VE ABD YIKIMI
Bilhassa İngiliz işgalleri periyodundaki tarihe bakıldığında özgürlük, Afgan halkının karakteridir ve başkanları milletlerarası istikrarlar ismine deseler bile, tarihte hiç kimse onları köle yapamamıştır. Son iki asır, bize şunu göstermiştir: Yapılacak en hoş siyaset, Afgan halkını eşit kabul edip dostça işbirliği yapmaktadır. Aksi takdirde Dünya’nın kalbi olan bu coğrafyadan, insanlığa pak kan yerine, kavimler göçü, uyuşturucu, terör ve anlamsız arbedeler yayılacaktır. Zira yuva yıkanın yuvası da olmaz. Son 6 altı ayda 1 ay yürüyüp yolan çıkan 300 bin genç Avrupa kapılarından içeri girmekte ve Batı için kavimler göçüne dönüşüp son Roma’nın (Avrupa Birliği) yıkılmasına sebep olabilirler.
Taliban yirmi yıldan daha sonra, kırsaldan (370 ilçeden en az 200) kentlere yanlışsız geri gelmişse de orada 260 bin kişilik kuvvetli bir Afgan ordusu ve sivil dayanak de bulunmaktadır. Bunun manası ABD daha sonrasında uzlaşma şayet olmazsa derin bir savaşın bizi beklediğidir. Zira Afganistan savaştan epey siyasetle ve FETÖ’nun birinci versiyonu olan Topal Molla ile içeriden yıkılmıştır.
Afganistan’ı bu hale getirilk evvel İngiltere, akabinde Rusya ve son 20 yılda Amerika’dır. Asya Kıtası’nın anahtarı ve kalbi olan Afganistan’ı ele geçiren, 21. yy’ı da belirler. Zira Çin’in Jenerasyon Yol, Afgan dağlarındaki hazineler ve Orta Asya’nın güç kaynakları projesinin kesişme ve en kısa yolu burasıdır.
İBRETLİK 20 YIL
Ne ABD çekilmesin diye eteklerinden tutan Eşref Gani, Dr. Abdullah ne de Zalmay Halilzad’ın yerinde olmak istemezdim. İbretlik bir yirmi yılı, ABD’nin Vietnam’ı olan Afganistan üzerinden acıklı bir biçimde okuyabiliriz. Irak’tan da çekilen ABD, havadan ve DAİŞ üzere terör örgütleriyle farklı kanallarla orada kalmaya devam ediyor ki, bu oyun burada da kanlı bir biçimde Çin’e karşı sahneye konulabilir.
Tamamını yaşadığım global bir savaşı 20 yıl daha sonra yazan biri olarak diyorum ki artık vefa ve büyük düşünme periyodudur. Pakistan’la bir arada Afganistan için D-8 ülkeleriyle İstanbul’da ivedilikle toplanmalıyız. bu biçimdece global gücün birinci imtihanını da vermiş oluruz. Unutmayın Afganistan’ı yöneten Dünya’yı yönetebilir. Kabil Havalimanı bu manada can boğazıdır. Ve Türkiye burada bulunmalıdır ancak savaş için değil hakemlik için.
Haritaya bakıldığında, coğrafik pozisyonundan dolayı tarihin her periyodunda global güç merkezleri olan iki alan görülmektedir. Bunlardan Afganistan son 50 yılda yıkılırken; Türkiye, bölgesel güçten, Balkanlar, Kafkaslar ve Ortadoğu içinde global güce hakikat yükselmeye çalışmaktadır. Bilhassa coğrafyalarından dolayı bahtları birbirine fazlaca benzeyen Türkiye ve Afganistan, bugün tarihte hiç olmadığı kadar yakınlaşmış durumdadır. Bu yazıda tarihi bilgiler doğrultusunda geleceğe dair kısa bir tahlil yapılacaktır.
18.yy Türkiye ve Afganistan’ın, Rusya ve İngiltere’nin baskısı altına girdiği devirdir. Şark Sorunu ve Büyük Oyun olarak anılan bu vakitte, Osmanlı ve Afgan önderleri içinde karşılıklı işbirliği davetleri yapılmışsa da ikisi içinde Hilafet gücü, İngiliz ve Rus emperyalistlerin çatışmalarına karşın bir ittifak kurulamamıştır. Maalesef ikisi de 1900’lerin başında çökmüştür.
SYKES-PICOT’DAN EVVEL DURAND SINIRI
Ortadoğu sonlarını cetvellerle çizen Sykes-Picot’nun (1917), birinci versiyonu Afganistan’ı bölen Durand hattı’dır. (1893). Denize çıkış kesilen ve nüfusun yarısı bugünkü Pakistan’da kalan Afganlar, Bağdat ve Şam’ı kaybeden Anadolu üzere ikiye bölünmüştür.
II. Dünya Savaşı’ndan daha sonra ABD ve İngiltere’nin Ruslara terk ettiği Afganistan’ı evvel danışmanlarla işgal eden Ruslar, buradan (1979) sıcak sulara inmeye çalışmış ve on yılın sonunda (1988) bir kabristan bırakmıştır. Bu niçinle, Ruslar yahut Batı hesabına değil kendi isim ve hesaplarına çalışmak kuralıyla, Türkiye ve Pakistan, Afganistan’da hakem olabilecek tek ülkelerdir.
1988-1994 yılları içinde savaş ağaları içinde yıkılan Afgan enkazından, ortaya çıkan yetim ve öksüz çocukların örgütü olan öğrenciler manasına gelen Taliban (1994), iç kargaşayı bitirmek, sistem ve otorite ismine Pakistan, ABD ve Suudi Arabistan tarafınca organize edilmiştir. Lakin onlar da “önce Afganistan” dedikleri için 2001’de devrildiler.
Lakin 20 yılın sonunda bizdeki İncirlik üzere olan Bagram üssünü boşaltan ABD’nin buradan kaçması, global sermayenin ve gücün Çin’e geçmesiyle, buranın İngiliz, Rus ve Conilerden daha sonra artık Çin’in de savaş alanı olacağı görülmektedir.
Vahan koridoru üzerinden Afganistan’a komşu olan Çin, Karaçi Limanı’nı almış, Kabil-Peşaver çizgisindeki Nesil Yol projesi için 60 milyar dolar hazırlamıştır. Madencilik ve ulaşıma büyük yatırımlar hazırlayan Çin için Afganistan, son elli yıldaki felaketlerden dolayı zehirli bal tuzağı haline gelmiştir.
İNGİLİZ, RUS VE ABD YIKIMI
Bilhassa İngiliz işgalleri periyodundaki tarihe bakıldığında özgürlük, Afgan halkının karakteridir ve başkanları milletlerarası istikrarlar ismine deseler bile, tarihte hiç kimse onları köle yapamamıştır. Son iki asır, bize şunu göstermiştir: Yapılacak en hoş siyaset, Afgan halkını eşit kabul edip dostça işbirliği yapmaktadır. Aksi takdirde Dünya’nın kalbi olan bu coğrafyadan, insanlığa pak kan yerine, kavimler göçü, uyuşturucu, terör ve anlamsız arbedeler yayılacaktır. Zira yuva yıkanın yuvası da olmaz. Son 6 altı ayda 1 ay yürüyüp yolan çıkan 300 bin genç Avrupa kapılarından içeri girmekte ve Batı için kavimler göçüne dönüşüp son Roma’nın (Avrupa Birliği) yıkılmasına sebep olabilirler.
Taliban yirmi yıldan daha sonra, kırsaldan (370 ilçeden en az 200) kentlere yanlışsız geri gelmişse de orada 260 bin kişilik kuvvetli bir Afgan ordusu ve sivil dayanak de bulunmaktadır. Bunun manası ABD daha sonrasında uzlaşma şayet olmazsa derin bir savaşın bizi beklediğidir. Zira Afganistan savaştan epey siyasetle ve FETÖ’nun birinci versiyonu olan Topal Molla ile içeriden yıkılmıştır.
Afganistan’ı bu hale getirilk evvel İngiltere, akabinde Rusya ve son 20 yılda Amerika’dır. Asya Kıtası’nın anahtarı ve kalbi olan Afganistan’ı ele geçiren, 21. yy’ı da belirler. Zira Çin’in Jenerasyon Yol, Afgan dağlarındaki hazineler ve Orta Asya’nın güç kaynakları projesinin kesişme ve en kısa yolu burasıdır.
İBRETLİK 20 YIL
Ne ABD çekilmesin diye eteklerinden tutan Eşref Gani, Dr. Abdullah ne de Zalmay Halilzad’ın yerinde olmak istemezdim. İbretlik bir yirmi yılı, ABD’nin Vietnam’ı olan Afganistan üzerinden acıklı bir biçimde okuyabiliriz. Irak’tan da çekilen ABD, havadan ve DAİŞ üzere terör örgütleriyle farklı kanallarla orada kalmaya devam ediyor ki, bu oyun burada da kanlı bir biçimde Çin’e karşı sahneye konulabilir.
Tamamını yaşadığım global bir savaşı 20 yıl daha sonra yazan biri olarak diyorum ki artık vefa ve büyük düşünme periyodudur. Pakistan’la bir arada Afganistan için D-8 ülkeleriyle İstanbul’da ivedilikle toplanmalıyız. bu biçimdece global gücün birinci imtihanını da vermiş oluruz. Unutmayın Afganistan’ı yöneten Dünya’yı yönetebilir. Kabil Havalimanı bu manada can boğazıdır. Ve Türkiye burada bulunmalıdır ancak savaş için değil hakemlik için.