- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,241
- Puanları
- 36
ŞANLIURFA (AA) – Neolitik devrin değerli yerleşimleri içinde yer alan Karahantepe’de gün yüzüne çıkarılan eserler, 11 bin yıl evvel hayatış insanların sanatsal marifetlerini gözler önüne seriyor.
Şanlıurfa‘nın Haliliye ilçesi sonlarında kalan Karahantepe’nin tanıtımının Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy‘un da katıldığı merasimle gerçekleştirilmesinin akabinde Neolitik periyoda ilişkin kıymetli yapıtların bulunduğu ören yeri, tüm dünyanın dikkatini bir daha bu bölgeye çekti.
Karahantepe Ören Yeri Hafriyat Lideri Prof. Dr. Necmi Karul, AA muhabirine, Karahantepe’deki kazılara 2019 yılında başladıklarını, kısa müddette arkeolojik açıdan epeyce verimli iki dönem geçirdiklerini söylemiş oldu.
Hafriyatlar sırasında çapı 23 metreyi bulan bir binanın açığa çıkarıldığını ve bunun büyük bir kısmının ana kayaya oyulmuş durumda olduğunu, yüzeyden 5,5 metre derinliğe ulaştığı bilgisini veren Karul, bunun fazlaca büyük bir mühendisliğin kararı inşa edildiğini belirtti.
İnsan heykelleri dikkati çekiyor
Karul, Karahantepe’de şu ana kadar bulunan yapıtlarla Göbeklitepe‘de çıkarılan yapıtların birbirine benzerlik gösterdiğini lakin ayrıştığı noktaların da olduğunu lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Karahantepe’de bugüne kadar yapmış olduğumuz hafriyatlarda beşere ilişkin betimlerin, 3 boyutlu heykellerin sayısı biraz fazla, sayısı fazla olunca da öne çıkıyorlar. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde bununla ilgili Karahantepe’de Neolitik İnsan Standı düzenlendi. Bu stantta de görülebileceği üzere epeyce sayıda insan başı, ikili insan başları ya da dikilitaşların üzerinde insan betimlemeleri üzere insan ögesinin sıkça işlendiği örneklerle karşılaştık. Bu tarafıyla Göbeklitepe ile farklılaşıyor lakin şu manaya gelmiyor, Göbeklitepe’de çabucak sonrasındaki senelerda ileride yapılacak hafriyatlarda insan betimlemeleriyle karşılaşılmayacağı ya da hiç olmadığı manasına da gelmiyor. Lakin bugüne kadar yapılan hafriyatlarda Karahantepe’deki insan heykelinin sayısının fazlalığı dikkati çekiyor.”
3 boyutlu leopar taşıyan insan heykeli
Prof. Dr. Karul, Karahantepe’de çıkarılan 3 boyutlu heykellerin en âlâ örneklerinden birinin de sırtında leopar taşıyan insan heykeli olduğunu söylemiş oldu.
“Dikkati çeken öge heykelde leoparın canlı betimlenmesi, bu cins hayvanlar biliyorsunuz Göbeklitepe’de de kabartma halinde, bir atak saldırgan konumunda betimleniyorlar.” diyen Karul, şunları lisana getirdi:
“Birinin sırtında canlı bir hayvan taşımasının manası farklı olsa gerek. bir daha atak durumları ağzı açık, dişleri görünür biçimde betimlenmiş fakat bu sefer bir insanın sırtında taşınır vaziyette, bunu yorumlamak hayli güç. Lakin en azından şayet biz bir yorum yapacaksak Neolitik Çağ’ın yani günümüzün yaklaşık 11 bin yıl öncesinde insanların hayvanlarla kurdukları ilginin bugünkünden çok epey farklı olduğunu görmek mümkün. Gerçekten bu bağlantının bize bakılırsa fazlaca da barışçıl bir münasebet olduğunu anlıyoruz zira etnografik örnekler de bunun gibisi biroldukca şeyi taşıyor.”
Yapıtların yapıldığı vaktin yazılı periyot olmadığını hatırlatan Karul, bu periyoda ilişkin eserler üstündeki üslup yorumlarının büsbütün yorumu yapan arkeologları ya da hususa ilgi duyanları bağladığını söylemiş oldu.
Karul, bu vakitte insanların sanatsal hünerlerinin ne seviyede olduğunun ortaya çıkan yapıtlardan rahatlıkla görüldüğünü belirterek, “Artık 3 boyutlu, epey önemli manada şematik değil, gerçekçi bir üslubun benimsendiğini görüyoruz, bu da tahminen de Göbeklitepe ile karşılaştırmaktansa fazlaca daha uzağa gidelim, 2. bin yıla, Hitit’e gidelim örneğin, bu tıp heykellerin benzerilerini bir neolitikte bu kadar eski bir devirde, bir de fazlaca daha sonra Anadolu için konuşuyorum, Hitit’te görüyoruz. Bu ortada rastgele bir şey olmadığı, boşluk olduğu manasına gelmiyor lakin (bulunan eserler) Neolitik Çağ’da insanların geldiği sanatsal hünerin, muvaffakiyetin, yeteneklerinin, beğenilerinin ne seviyede olduğunu kanıtlıyor.” diye konuştu.
Şanlıurfa‘nın Haliliye ilçesi sonlarında kalan Karahantepe’nin tanıtımının Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy‘un da katıldığı merasimle gerçekleştirilmesinin akabinde Neolitik periyoda ilişkin kıymetli yapıtların bulunduğu ören yeri, tüm dünyanın dikkatini bir daha bu bölgeye çekti.
Karahantepe Ören Yeri Hafriyat Lideri Prof. Dr. Necmi Karul, AA muhabirine, Karahantepe’deki kazılara 2019 yılında başladıklarını, kısa müddette arkeolojik açıdan epeyce verimli iki dönem geçirdiklerini söylemiş oldu.
Hafriyatlar sırasında çapı 23 metreyi bulan bir binanın açığa çıkarıldığını ve bunun büyük bir kısmının ana kayaya oyulmuş durumda olduğunu, yüzeyden 5,5 metre derinliğe ulaştığı bilgisini veren Karul, bunun fazlaca büyük bir mühendisliğin kararı inşa edildiğini belirtti.
İnsan heykelleri dikkati çekiyor
Karul, Karahantepe’de şu ana kadar bulunan yapıtlarla Göbeklitepe‘de çıkarılan yapıtların birbirine benzerlik gösterdiğini lakin ayrıştığı noktaların da olduğunu lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Karahantepe’de bugüne kadar yapmış olduğumuz hafriyatlarda beşere ilişkin betimlerin, 3 boyutlu heykellerin sayısı biraz fazla, sayısı fazla olunca da öne çıkıyorlar. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde bununla ilgili Karahantepe’de Neolitik İnsan Standı düzenlendi. Bu stantta de görülebileceği üzere epeyce sayıda insan başı, ikili insan başları ya da dikilitaşların üzerinde insan betimlemeleri üzere insan ögesinin sıkça işlendiği örneklerle karşılaştık. Bu tarafıyla Göbeklitepe ile farklılaşıyor lakin şu manaya gelmiyor, Göbeklitepe’de çabucak sonrasındaki senelerda ileride yapılacak hafriyatlarda insan betimlemeleriyle karşılaşılmayacağı ya da hiç olmadığı manasına da gelmiyor. Lakin bugüne kadar yapılan hafriyatlarda Karahantepe’deki insan heykelinin sayısının fazlalığı dikkati çekiyor.”
3 boyutlu leopar taşıyan insan heykeli
Prof. Dr. Karul, Karahantepe’de çıkarılan 3 boyutlu heykellerin en âlâ örneklerinden birinin de sırtında leopar taşıyan insan heykeli olduğunu söylemiş oldu.
“Dikkati çeken öge heykelde leoparın canlı betimlenmesi, bu cins hayvanlar biliyorsunuz Göbeklitepe’de de kabartma halinde, bir atak saldırgan konumunda betimleniyorlar.” diyen Karul, şunları lisana getirdi:
“Birinin sırtında canlı bir hayvan taşımasının manası farklı olsa gerek. bir daha atak durumları ağzı açık, dişleri görünür biçimde betimlenmiş fakat bu sefer bir insanın sırtında taşınır vaziyette, bunu yorumlamak hayli güç. Lakin en azından şayet biz bir yorum yapacaksak Neolitik Çağ’ın yani günümüzün yaklaşık 11 bin yıl öncesinde insanların hayvanlarla kurdukları ilginin bugünkünden çok epey farklı olduğunu görmek mümkün. Gerçekten bu bağlantının bize bakılırsa fazlaca da barışçıl bir münasebet olduğunu anlıyoruz zira etnografik örnekler de bunun gibisi biroldukca şeyi taşıyor.”
Yapıtların yapıldığı vaktin yazılı periyot olmadığını hatırlatan Karul, bu periyoda ilişkin eserler üstündeki üslup yorumlarının büsbütün yorumu yapan arkeologları ya da hususa ilgi duyanları bağladığını söylemiş oldu.
Karul, bu vakitte insanların sanatsal hünerlerinin ne seviyede olduğunun ortaya çıkan yapıtlardan rahatlıkla görüldüğünü belirterek, “Artık 3 boyutlu, epey önemli manada şematik değil, gerçekçi bir üslubun benimsendiğini görüyoruz, bu da tahminen de Göbeklitepe ile karşılaştırmaktansa fazlaca daha uzağa gidelim, 2. bin yıla, Hitit’e gidelim örneğin, bu tıp heykellerin benzerilerini bir neolitikte bu kadar eski bir devirde, bir de fazlaca daha sonra Anadolu için konuşuyorum, Hitit’te görüyoruz. Bu ortada rastgele bir şey olmadığı, boşluk olduğu manasına gelmiyor lakin (bulunan eserler) Neolitik Çağ’da insanların geldiği sanatsal hünerin, muvaffakiyetin, yeteneklerinin, beğenilerinin ne seviyede olduğunu kanıtlıyor.” diye konuştu.