Orta Asya’da değişim sancısı

odakulebuda

New member
Katılım
26 Eki 2020
Mesajlar
1,951
Puanları
0
Orta Asya’da değişim sancısı Rus İmparatorluğu’nun 1917’de Bolşevikler tarih sahnesinden silinmesiyle kurulan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), bugünkü Orta Asya devletlerini kendi çatısı altında birer sosyalist cumhuriyete dönüştürmüştü. Bu çerçevede 1920’de bugünkü Kazakistan, 1921’de Türkmenistan, 1924’te de Tacikistan, Kırgızistan ve Özbekistan kuruldu.

SSCB, 1991’deki dağılışına kadar, Orta Asya cumhuriyetlerinin yer altı ve yer üstü zenginliklerinden sınırsız formda faydalandı. Tıpkı vakit içinderda buralarda kendisine bağlı siyasî, ekonomik ve kültürel seçkinler oluşturma gayretine girişti.


Türkmenistan’ın başşehri Aşkabat’tan bir görünüm.


ESKİ İSİMLER

Orta Asya cumhuriyetleri,
1991’den itibaren teker teker bağımsızlığına kavuştuktan daha sonra, hepsinin başına Sovyet periyodunda ülkede esasen aktif olan ve Moskova’yla yakın irtibatları bulunan birtakım isimler geçti.

Kazakistan’ı 2019’daki istifasına kadar Nursultan Nazarbayev, Türkmenistan’ı 2006’daki vefatına kadar Saparmurat Niyazov, Özbekistan’ı 2016’daki vefatına dek İslam Kerimov yönetti.

Tacikistan’da hala 1994’te işbaşına gelen İmamali Rahman başta bulunurken, Kırgızistan’da 1990-2005 içinde idarede bulunan Devlet Lideri Askar Akayev’in devrilmesinden daha sonra siyasî istikrar açısından çalkantılı bir devir yaşadı.

YENİ DEVİR

Türkmenistan’da Niyazov’dan daha sonra cumhurbaşkanlığı nazaranvini Gurbanguli Berdimuhammedov üstlenirken, Özbekistan’da da Kerimov’un yerini Şevket Mirziyoyev üstlendi. Kazakistan’da ise Nursultan Nazarbayev’in koltuğuna Kasım Cömert Tokayev oturdu.

Dünyadaki gelişmelere paralel olarak, bir yandan Çin’le Batı’nın rekabeti, öbür yandan da Rusya’nın gitgide güçlenen konumu ötürüsıyla, Orta Asya cumhuriyetlerinde de çeşitli değişimler bekleniyor. Kazakistan’da geçtiğimiz ay yaşanan çeşitten iç çatışmalar, bu değişimlerin önünü açacak işaretler olarak yorumlanıyor.
 
Üst