Martin Luther King‘in, ABD’deki tüm ırklar içinde eşitlik daveti yapan “Bir hayalim var” konuşması; bugüne kadarki en ilham veren, en tesirli ve en meşhur konuşmalardan bir tanesiydi.
Lakin bugün bu ülkülerin üzerinde çalışılması gerekiyor. Bilhassa siyah ve fakir seçmenleri etkileyen yeni seçim kısıtlamaları, Dr. King’in hayalinin hala gerçekleşmediğine işaret ediyor.
Martin Luther King kimdir?
28 Ağustos 1963’te, başşehir Washington’daki ünlü Lincoln Anıtı’nda 250 binden çok kişi, kelamları bugün bile hala dünya genelinde yankı bulan Dr. Martin Luther King Jr.’ı dinlemek için toplanmıştı.
ABD’nin güneyindeki Georgia eyaletinde bir din adamının çocuğu olarak dünyaya gelen King, çocuklarının ömrünün kendisininkinden nasıl farklı olabileceğini hayal etti.
Irk ayrımcılığı
Irk ayrımcılığı, ABD’nin güneyinde hala resmen uygulanıyor ve teşvik ediliyordu.
Siyah ve beyazlar farklı tutuluyor, farklı bölgelerde yaşıyor, farklı restoranlarda yemek yiyor, farklı çeşmelerden su içiyor ve otobüslerin farklı kısımlarında oturuyorlardı.
bu vakitte, siyahların hayatlarının biroldukca boyutunu dikte eden yasalar, daha az fiyat almalarını, daha makûs şartlarda yaşamalarını ve daha makus bir eğitim almalarını birlikteinde getiriyordu.
Seçim maddeleri
Daha da kıymetlisi, ayrımcı yasalar siyah seçmenlerin bu kanunları değiştirebilecek temsilciler göndermesini zorlaştırıyordu.
Lakin Dr. King’in hayalinin uzak bir geçmişe ilişkin olduğunu düşünüyorsanız, tekrar düşünmenizde yarar var.
Kendi ailesine göre, son birkaç ay Dr. King’in hayalinin hala gerçekleşmediğini hatırlattı.
Bir vakit içinder ırk ayrımcılığının olduğu tıpkı eyaletlerde, Cumhuriyetçilerin önderliğindeki eyalet meclisleri, azınlıkların, bilhassa de siyah seçmenlerin oy kullanımını engelleyeceği söylenen yasal düzenlemeler yaptı.
Bunlara, sıkı bir kimlik gösterme zaruriliği ve saatlerde oy vermek için sıra bekleyen insanlara su ve yiyecek verilmesine yasak da dahil.
Joe Biden ve Donald Trump
Lider Joe Biden’ın 2020’de seçilmesinin akabinde, ortalarında Florida, Teksas ve Arizona’nın bulunduğu 19 eyalette bu cins yasalar geçti.
Selefi Donald Trump, davalarda, seçim kararınu değiştirecek rastgele bir delil sunamasa da, Biden’ın seçimi çaldığını argüman etti.
Yani ülke 17 Ocak 2022’de, Martin Luther King gününü anarken, oğulları ve kızları, insanlardan yalnızca babalarını unutmamalarını değil, ayak izlerini takip edip, siyahların oy verme özgürlüklerini destekleyen kanunları desteklemek ismine harakete geçmelerini istiyor.
Bernice King ve Barışçıl Toplumsal Değişim
King’in kızı ve beraberinde Barışçıl Toplumsal Değişim için Martin Lutler King Jr Merkezi’nin CEO’su olan Bernice King, Twitter’da paylaştığı görüntüde “King tatilini kutladık ve sizi de anmaları sürdürmeye teşvik ediyoruz” dedi.
Lakin Bernice King şu biçimde devam etti;
“Fakat, seçim hakkı hala tehlikedeyse…bu biçimde biz, yani hepimiz, kollektif olarak farklı anmaları ve platformlarımızı, o gün Dr. King’in yapacağını yapmak için kullanmalıyız”
“Babam, ABD Senatosu’na baskı yaparak, bu ülkenin demokrasi vaadini yerine getirmesini sağlayacak bir biçimde konuşur ve hareket ederdi…ve King tatilinde müsaade yapmak yerine, o günü Oy Hakkı Maddesi’nin geçmesini sağlamak için kullanırdı.”
Vatandaşlık hakları hareketi
Önde gelen Vatandaşlık Hakları Başkanı Rahip Al Sharpton, tartışmanın Amerikan demokrasisi için “belirleyici bir an” olduğunu söylemiş oldu.
Martin Luther King’in eski memleketi Atlanta’da 11 Ocak’ta konuşan Biden da, oy verme hakları probleminin “Amerika’nın ruhu için bir savaş” olduğunu belirtti.
Biden, ırk ayrımcısı eski Alabama Valisi’ne atfen “Martin Luther King’in mi, yoksa George Wallace’ın yanında mı olmak istiyorsunuz?” diye sordu.
Rosa Parks
Irk ayrımcılığının son erdirilmesi gayretinde en değerli anlardan biri 1955’te, Rosa Parks’ın Alabama’da otobüsteki koltuğun bir beyaz yolcuya vermeyi reddetmesiyle geldi.
Edinburgh Üniversitesi’nden öğretim üyesi Prof. Katucho Bento BBC’ye yaptığı açıklamada, “Siyahlar, köleliği, linçleri tüm bu şiddeti, hiç bir direniş göstermeden kabul etmedi. Yani ırk ayrımcılığı devri de farklı olmayacaktı” dedi.
Montgomery Otobüs Boykotu
Park’ın tutuklanmasından daha sonra, siyah toplum otobüsleri boykot etmeye başladı ve bir yıl boyunca devam etti. Protestoya ülke genelinde dayanak verildi. Dr. King Montogomery Otobüs Boykotuna katılıp, boykota liderlik ettiğinde, konuşmaları insanları ırk ayrımcılığıyla uğraşa teşvik etti.
Prof. Bento, “Vatandaşlık hakları hareketi, 50’ler ve 60’larda toplumsal adalet için uğraş eden bir hareketti” diyor ve ekliyor:
“Hareketin karmaşık bir gündemi vardı. Özgürlüğe yönelik bir adım olarak eğitimi, besine erişimi, toplum inşası için projeler ve stratejiler oluşturuyorlardı.
“Bu gündemde ayrımcılıkla uğraş, ABD toplumunu bir daha şekillendirmek için verilen geniş kapsamlı bir savaşın bir kesimiydi.”
Martin Luther King ne yaptı?
Dr. King’in konuşmaları insanları ırk ayrımcılığıyla uğraşa teşvik etti. Lakin beyazların üstünlüğünü savunanların yansısı müthiş oldu. King’in ailesi tehdit telefonları aldı ve meskenlerine bomba konuldu.
King, inandığı silahlarla savaşmaya devam etti, konuşmanın ve seferberliğin gücüyle. Şiddet içermeyen direnişe inanıyordu ve nefretle hareket etmeyi reddetti.
Prof. Bento, Dr. King’in şiddet içermeyen çabasını “çoğunlukla sıradan bir biçimde yorumlanıp, pasif kabul olarak görüldü” diyor. Lakin bunun gyanlış olduğuna inanıyor:
“Dr. King’in stratejisinin, ABD için hayal ettiği bir ömür biçimi olarak radikal bir şiddet içermeme anlayışı vardı: Irkçılık aksisi, eşit, özgür bir toplum.”
İş ve Özgürlük için Washington’a yürüyüş
1963’teki İş ve Özgürlük içi Washington’a yürüyüş, vatandaşlık hakları hareketi açısından değerli bir dönüm noktası oldu.
Başşehir Washington’ın sıcak, nemli yaz havasında toplanan kalabalık, Dr. King’i şiddet içermeyen stratejilerini anlatmasını ve ırksal ahenk davetini dinledi.
1863’te ABD’deki tüm kölelerin özgür olduğunu ilan eden ABD Lideri Abraham Lincoln’ün dev heykelinin önünde konuşuyordu ve 1964’te Dr. King ve vatandaşlık hareketi hareketi tarihi bir zafer kazandı.
Vatandaşlık Hakları Yasası (1964)
Vatandaşlık Yasası, kamusal alarlarda ırk ayrımcılığını ve istihdamda ayrımcılığı resmen bitmiş oldurdi.
Lakin çaba bitmemişti ve ırk eşitliği düşmanları, ırkçı siyasetlerini devam ettirebilmek için hileye başvurdu.
Selma’dan Montgomery Y ürüyüşü ‘ ne
Güney eyaletleri genelindeki yasalar, siyahların seçmen kaydı yaptırmalarını zorlaştırarak, siyah seçmenlerin haklarını ihlale devam etti.
1965’te Dr. King, bu çeşit kanunları protesto için Alabama eyaletindeki Selma kasabasından, eyaletin başşehri Montgomery’ye yapılan tarihi yürüyüşe öncülük etti.
Aksiyoncular, 87 kilometrelik yolda ilerlerken, mahallî makamlardan ve durumdan görev çıkartan kümelerden, ölümcül şiddet gördüler. Fakat Dr. King, şiddet içermeyen protesto unsuruna bağlı kaldı.
Martin Luther King nasıl öldü?
King, 29 sefer tutuklanıp, mahpusa atıldı. 4 Nisan 1968’de, Arizona eyaletinin Memphis kentindeki otel odasının balkonunda dururken, bir beyasın tüfeğinden çıkan kurşunlarla hayatını kaybetti.
Suikast, Dr. King’in Amerikan tarihli rolünü ya da ırk eşitliği için gayret eden çağdaş hareketler üstündeki tesirini azaltmayı başaramadı.
Günümüze tesiri
Bir dizi uygar hakları hareketi, Dr. King’in ayak izlerini takip etti.
Prof. Bento “Mirası, toplumsal adalet için gayret eden çağdaş ırkçılık aksisi hareketlerin köklerinde duruyor” diyor.
Martin Luthen King’in kızı Bernice King ise “Barışçıl aksiyonlar yalnızca oy verme haklarıyla ilgili değildi. Demokrasimizi, insanlığımızı tehdit eden temel toplumsal ve ekonomik problemleri da ele alıyordu. Yaşanabilir bir maaş ile makul barınma, sıhhat ve kaliteli eğitim; uygar haklar hareketinin en önemli amaçlarıydı” diye konuşuyor.
Martin Luther King’in konuşmaları, çağdaş tarihin en düşündürüçü ve ilham verici söylevleri içinde görülüyor.
Büyük bir şahsi risk alarak, eşitlik için konuşmaya devam etmesi, biroldukça tarihçi tarafınca ABD’de demokrasinin ve tabir özgürlüğünün köşe taşlarından biri sayılıyor.
Black Lives Matter (Siyahların H ayatı D eğerlidir)
Bu ortada, son senelerda Black Lives Matter hareketi, kurumsal ırkçılık, bilhassa de polis şiddet konusundaki tartışmanın şekillenmesine yardımcı oldu.
Martin Luther King Günü niye 17 Ocak 2022’de?
Martin Luther King’in harika hitabet gücü ve “hayalinin” gücü, ülke genelinde, King’in 15 Ocak 1929’daki doğum gününe en yakın Pazartesi günü kutlanıyor.
Fakat bu günün kabulu bile, konunu ne kadar bölücü bir mevzu olduğunu ve olmaya devam ettiğini de gösteriyor.
bu biçimde bir tatil, Dr. King’in vefatından günler daha sonra önerilmesine rağmen, ABD Kongresi’nde vatandaşlık hakları hareketinin simgesini anmaya karşı gösterilen direnci aşmak yıllar aldı.
Martin Luther King Günü birinci vakit içinderda 1986’da anıldı.
ABD’nin güneyinde anılması için ise epey daha uzun yıllar gerekiyor. Bu da ülkede ne kadar hayli bölünme olduğunun bir öteki işareti.
Tam Gemi Şok Denemeleri, Martin Luther King, Togo Cumhuriyeti, Irkçılık, Dünya, Haber
Lakin bugün bu ülkülerin üzerinde çalışılması gerekiyor. Bilhassa siyah ve fakir seçmenleri etkileyen yeni seçim kısıtlamaları, Dr. King’in hayalinin hala gerçekleşmediğine işaret ediyor.
Martin Luther King kimdir?
28 Ağustos 1963’te, başşehir Washington’daki ünlü Lincoln Anıtı’nda 250 binden çok kişi, kelamları bugün bile hala dünya genelinde yankı bulan Dr. Martin Luther King Jr.’ı dinlemek için toplanmıştı.
ABD’nin güneyindeki Georgia eyaletinde bir din adamının çocuğu olarak dünyaya gelen King, çocuklarının ömrünün kendisininkinden nasıl farklı olabileceğini hayal etti.
Irk ayrımcılığı
Irk ayrımcılığı, ABD’nin güneyinde hala resmen uygulanıyor ve teşvik ediliyordu.
Siyah ve beyazlar farklı tutuluyor, farklı bölgelerde yaşıyor, farklı restoranlarda yemek yiyor, farklı çeşmelerden su içiyor ve otobüslerin farklı kısımlarında oturuyorlardı.
bu vakitte, siyahların hayatlarının biroldukca boyutunu dikte eden yasalar, daha az fiyat almalarını, daha makûs şartlarda yaşamalarını ve daha makus bir eğitim almalarını birlikteinde getiriyordu.
Seçim maddeleri
Daha da kıymetlisi, ayrımcı yasalar siyah seçmenlerin bu kanunları değiştirebilecek temsilciler göndermesini zorlaştırıyordu.
Lakin Dr. King’in hayalinin uzak bir geçmişe ilişkin olduğunu düşünüyorsanız, tekrar düşünmenizde yarar var.
Kendi ailesine göre, son birkaç ay Dr. King’in hayalinin hala gerçekleşmediğini hatırlattı.
Bir vakit içinder ırk ayrımcılığının olduğu tıpkı eyaletlerde, Cumhuriyetçilerin önderliğindeki eyalet meclisleri, azınlıkların, bilhassa de siyah seçmenlerin oy kullanımını engelleyeceği söylenen yasal düzenlemeler yaptı.
Bunlara, sıkı bir kimlik gösterme zaruriliği ve saatlerde oy vermek için sıra bekleyen insanlara su ve yiyecek verilmesine yasak da dahil.
Joe Biden ve Donald Trump
Lider Joe Biden’ın 2020’de seçilmesinin akabinde, ortalarında Florida, Teksas ve Arizona’nın bulunduğu 19 eyalette bu cins yasalar geçti.
Selefi Donald Trump, davalarda, seçim kararınu değiştirecek rastgele bir delil sunamasa da, Biden’ın seçimi çaldığını argüman etti.
Yani ülke 17 Ocak 2022’de, Martin Luther King gününü anarken, oğulları ve kızları, insanlardan yalnızca babalarını unutmamalarını değil, ayak izlerini takip edip, siyahların oy verme özgürlüklerini destekleyen kanunları desteklemek ismine harakete geçmelerini istiyor.
Bernice King ve Barışçıl Toplumsal Değişim
King’in kızı ve beraberinde Barışçıl Toplumsal Değişim için Martin Lutler King Jr Merkezi’nin CEO’su olan Bernice King, Twitter’da paylaştığı görüntüde “King tatilini kutladık ve sizi de anmaları sürdürmeye teşvik ediyoruz” dedi.
Lakin Bernice King şu biçimde devam etti;
“Fakat, seçim hakkı hala tehlikedeyse…bu biçimde biz, yani hepimiz, kollektif olarak farklı anmaları ve platformlarımızı, o gün Dr. King’in yapacağını yapmak için kullanmalıyız”
“Babam, ABD Senatosu’na baskı yaparak, bu ülkenin demokrasi vaadini yerine getirmesini sağlayacak bir biçimde konuşur ve hareket ederdi…ve King tatilinde müsaade yapmak yerine, o günü Oy Hakkı Maddesi’nin geçmesini sağlamak için kullanırdı.”
Vatandaşlık hakları hareketi
Önde gelen Vatandaşlık Hakları Başkanı Rahip Al Sharpton, tartışmanın Amerikan demokrasisi için “belirleyici bir an” olduğunu söylemiş oldu.
Martin Luther King’in eski memleketi Atlanta’da 11 Ocak’ta konuşan Biden da, oy verme hakları probleminin “Amerika’nın ruhu için bir savaş” olduğunu belirtti.
Biden, ırk ayrımcısı eski Alabama Valisi’ne atfen “Martin Luther King’in mi, yoksa George Wallace’ın yanında mı olmak istiyorsunuz?” diye sordu.
Rosa Parks
Irk ayrımcılığının son erdirilmesi gayretinde en değerli anlardan biri 1955’te, Rosa Parks’ın Alabama’da otobüsteki koltuğun bir beyaz yolcuya vermeyi reddetmesiyle geldi.
Edinburgh Üniversitesi’nden öğretim üyesi Prof. Katucho Bento BBC’ye yaptığı açıklamada, “Siyahlar, köleliği, linçleri tüm bu şiddeti, hiç bir direniş göstermeden kabul etmedi. Yani ırk ayrımcılığı devri de farklı olmayacaktı” dedi.
Montgomery Otobüs Boykotu
Park’ın tutuklanmasından daha sonra, siyah toplum otobüsleri boykot etmeye başladı ve bir yıl boyunca devam etti. Protestoya ülke genelinde dayanak verildi. Dr. King Montogomery Otobüs Boykotuna katılıp, boykota liderlik ettiğinde, konuşmaları insanları ırk ayrımcılığıyla uğraşa teşvik etti.
Prof. Bento, “Vatandaşlık hakları hareketi, 50’ler ve 60’larda toplumsal adalet için uğraş eden bir hareketti” diyor ve ekliyor:
“Hareketin karmaşık bir gündemi vardı. Özgürlüğe yönelik bir adım olarak eğitimi, besine erişimi, toplum inşası için projeler ve stratejiler oluşturuyorlardı.
“Bu gündemde ayrımcılıkla uğraş, ABD toplumunu bir daha şekillendirmek için verilen geniş kapsamlı bir savaşın bir kesimiydi.”
Martin Luther King ne yaptı?
Dr. King’in konuşmaları insanları ırk ayrımcılığıyla uğraşa teşvik etti. Lakin beyazların üstünlüğünü savunanların yansısı müthiş oldu. King’in ailesi tehdit telefonları aldı ve meskenlerine bomba konuldu.
King, inandığı silahlarla savaşmaya devam etti, konuşmanın ve seferberliğin gücüyle. Şiddet içermeyen direnişe inanıyordu ve nefretle hareket etmeyi reddetti.
Prof. Bento, Dr. King’in şiddet içermeyen çabasını “çoğunlukla sıradan bir biçimde yorumlanıp, pasif kabul olarak görüldü” diyor. Lakin bunun gyanlış olduğuna inanıyor:
“Dr. King’in stratejisinin, ABD için hayal ettiği bir ömür biçimi olarak radikal bir şiddet içermeme anlayışı vardı: Irkçılık aksisi, eşit, özgür bir toplum.”
İş ve Özgürlük için Washington’a yürüyüş
1963’teki İş ve Özgürlük içi Washington’a yürüyüş, vatandaşlık hakları hareketi açısından değerli bir dönüm noktası oldu.
Başşehir Washington’ın sıcak, nemli yaz havasında toplanan kalabalık, Dr. King’i şiddet içermeyen stratejilerini anlatmasını ve ırksal ahenk davetini dinledi.
1863’te ABD’deki tüm kölelerin özgür olduğunu ilan eden ABD Lideri Abraham Lincoln’ün dev heykelinin önünde konuşuyordu ve 1964’te Dr. King ve vatandaşlık hareketi hareketi tarihi bir zafer kazandı.
Vatandaşlık Hakları Yasası (1964)
Vatandaşlık Yasası, kamusal alarlarda ırk ayrımcılığını ve istihdamda ayrımcılığı resmen bitmiş oldurdi.
Lakin çaba bitmemişti ve ırk eşitliği düşmanları, ırkçı siyasetlerini devam ettirebilmek için hileye başvurdu.
Selma’dan Montgomery Y ürüyüşü ‘ ne
Güney eyaletleri genelindeki yasalar, siyahların seçmen kaydı yaptırmalarını zorlaştırarak, siyah seçmenlerin haklarını ihlale devam etti.
1965’te Dr. King, bu çeşit kanunları protesto için Alabama eyaletindeki Selma kasabasından, eyaletin başşehri Montgomery’ye yapılan tarihi yürüyüşe öncülük etti.
Aksiyoncular, 87 kilometrelik yolda ilerlerken, mahallî makamlardan ve durumdan görev çıkartan kümelerden, ölümcül şiddet gördüler. Fakat Dr. King, şiddet içermeyen protesto unsuruna bağlı kaldı.
Martin Luther King nasıl öldü?
King, 29 sefer tutuklanıp, mahpusa atıldı. 4 Nisan 1968’de, Arizona eyaletinin Memphis kentindeki otel odasının balkonunda dururken, bir beyasın tüfeğinden çıkan kurşunlarla hayatını kaybetti.
Suikast, Dr. King’in Amerikan tarihli rolünü ya da ırk eşitliği için gayret eden çağdaş hareketler üstündeki tesirini azaltmayı başaramadı.
Günümüze tesiri
Bir dizi uygar hakları hareketi, Dr. King’in ayak izlerini takip etti.
Prof. Bento “Mirası, toplumsal adalet için gayret eden çağdaş ırkçılık aksisi hareketlerin köklerinde duruyor” diyor.
Martin Luthen King’in kızı Bernice King ise “Barışçıl aksiyonlar yalnızca oy verme haklarıyla ilgili değildi. Demokrasimizi, insanlığımızı tehdit eden temel toplumsal ve ekonomik problemleri da ele alıyordu. Yaşanabilir bir maaş ile makul barınma, sıhhat ve kaliteli eğitim; uygar haklar hareketinin en önemli amaçlarıydı” diye konuşuyor.
Martin Luther King’in konuşmaları, çağdaş tarihin en düşündürüçü ve ilham verici söylevleri içinde görülüyor.
Büyük bir şahsi risk alarak, eşitlik için konuşmaya devam etmesi, biroldukça tarihçi tarafınca ABD’de demokrasinin ve tabir özgürlüğünün köşe taşlarından biri sayılıyor.
Black Lives Matter (Siyahların H ayatı D eğerlidir)
Bu ortada, son senelerda Black Lives Matter hareketi, kurumsal ırkçılık, bilhassa de polis şiddet konusundaki tartışmanın şekillenmesine yardımcı oldu.
Martin Luther King Günü niye 17 Ocak 2022’de?
Martin Luther King’in harika hitabet gücü ve “hayalinin” gücü, ülke genelinde, King’in 15 Ocak 1929’daki doğum gününe en yakın Pazartesi günü kutlanıyor.
Fakat bu günün kabulu bile, konunu ne kadar bölücü bir mevzu olduğunu ve olmaya devam ettiğini de gösteriyor.
bu biçimde bir tatil, Dr. King’in vefatından günler daha sonra önerilmesine rağmen, ABD Kongresi’nde vatandaşlık hakları hareketinin simgesini anmaya karşı gösterilen direnci aşmak yıllar aldı.
Martin Luther King Günü birinci vakit içinderda 1986’da anıldı.
ABD’nin güneyinde anılması için ise epey daha uzun yıllar gerekiyor. Bu da ülkede ne kadar hayli bölünme olduğunun bir öteki işareti.
Tam Gemi Şok Denemeleri, Martin Luther King, Togo Cumhuriyeti, Irkçılık, Dünya, Haber