Kuranda Geçen Sâbiîler Kimlerdir ?

Duru

New member
Katılım
11 Mar 2024
Mesajlar
147
Puanları
0
\Kur’an’da Geçen Sâbiîler Kimlerdir?\

Kur’an-ı Kerim’de “sâbiîler” ifadesi üç kez geçer ve İslam kaynaklarında bu terim, farklı yorumlara ve tarihî bağlamlara sahiptir. Sâbiîler, İslam öncesi dönemde veya İslam’ın ilk yıllarında var olan bazı dini topluluklar için kullanılan bir kavramdır. Ancak kim oldukları, inançları ve toplumsal yapıları hakkında kesin ve net bir bilgiye ulaşmak için hem Kur’an ayetleri hem de tarihî ve tefsirî kaynaklar detaylı şekilde incelenmelidir.

\Kur’an’da Sâbiîlerden Bahsedilen Ayetler\

Sâbiîler ifadesi Kur’an’da özellikle şu ayetlerde geçer:

* Bakara Suresi, 62. ayet:

“Şüphesiz iman edenler, Yahudiler, Hristiyanlar ve Sâbiîlerden kim Allah’a ve ahiret gününe inanır ve salih amel işlerse, onların mükâfatı Rablerinin katındadır...”

* Maide Suresi, 69. ayet:

“Şüphesiz iman edenler, Yahudiler, Sâbiîler ve Hristiyanlardan kim Allah’a ve ahiret gününe inanır ve salih amel işlerse, onların mükâfatı Rablerinin katındadır...”

* Hücref Suresi, 5. ayet:

“De ki: Allah’a ve O’nun vahyettiğine ve peygamberlerine inandım; hiçbirini ayırt etmem ve ben O’nun önünde teslim olmuş bir Müslümanım.”

Bu ayetlerde sâbiîler, Yahudiler ve Hristiyanlarla birlikte anılmakta ve imanı olanların dini kurtuluşunun mümkün olduğu belirtilmektedir. Bu da sâbiîlerin İslam öncesi veya erken İslam döneminde kabul gören dini topluluklardan biri olduğunu gösterir.

\Sâbiîler Kimdir? Tarihî ve İslami Kaynaklardaki Tanımlar\

Sâbiîler hakkında farklı görüşler bulunmakla birlikte başlıca iki ana yaklaşım dikkat çeker:

1. **Gnostik ve Mezhepsel Bir Grup Olarak Sâbiîler:**

Bazı tarihçiler ve İslami kaynaklar, sâbiîleri eski Mezopotamya veya Basra civarında yaşayan, yıldızlara ve gökyüzüne tapan, dini ritüelleri gökbilimle ilişkilendiren bir grup olarak tanımlar. Bu görüşe göre, sâbiîler esasen Gnostik inançlara sahip, kozmoloji ve astroloji unsurlarını ibadetlerinde barındıran bir tarikat veya mezheptir. Bu açıdan sâbiîler, İslam öncesi dönemde peygamberlere ve kitaplara kısmen inanan, ancak İslam’dan önce özgün bir dini yapıya sahip topluluk olarak görülür.

2. **Musa’nın Çağından Önceki veya Arap Yarımadası’nda Bazı Dini Gruplar:**

Bazı müfessirler ve tarihçiler, sâbiîlerin Yahudilik ve Hristiyanlık dışındaki, tek tanrılı inanca sahip fakat İslam öncesi dönemde ortaya çıkmış bir dinî topluluk olduğunu ifade eder. İslam öncesi Arap toplumlarında veya civar bölgelerde, bazı mezheplerin "sâbiî" olarak adlandırıldığı belirtilir. Bu bağlamda sâbiîler, vahiy ve peygamberlere inanmakla beraber kendi özel ibadet ve ritüellerini uygulayan gruplar olabilir.

\Sâbiîler ile Mandaîler Arasındaki İlişki\

Günümüzde bazı araştırmacılar, Kur’an’da geçen sâbiîlerin Mandaîler (Mandailer) olabileceğini öne sürer. Mandaîler, Mezopotamya kökenli, özellikle Süryani dilinde yazılmış kutsal metinleri olan, yıldızlara tapan ve kutsal bilgiye (gnosis) önem veren bir mezheptir. İslam coğrafyasında varlıkları bilinen Mandaîler, kendilerini “Sabî” olarak da adlandırırlar. Bu isim benzerliği ve inanç sistemlerindeki astrolojik unsurlar, sâbiîlerin Mandaîlerle ilişkili olabileceği fikrini güçlendirmektedir.

Ancak bu görüş kesinlikten uzaktır ve bazı yorumcular sâbiîler ifadesinin daha geniş bir dini grup yelpazesini kapsadığı düşüncesindedir.

\Kur’an’da Sâbiîlere Yöneltilen Sorular ve Cevapları\

* **Sâbiîler hangi inanç sistemine sahiptir?**

Sâbiîlerin inanç sistemi tek tanrılıdır. Kur’an’da iman eden sâbiîlerden bahsedilmesi, onların da Allah’a inandıklarını ve ahiret gününe inandıklarını göstermektedir. Ancak ritüel ve ibadet şekilleri diğer semavi dinlerden farklı olabilir.

* **Sâbiîler İslam öncesi Arap toplumunda yaygın mıydı?**

Kesin olmamakla birlikte sâbiîlerin özellikle Irak ve çevresinde var olduğu düşünülür. Arap Yarımadası’nın doğusunda veya Mezopotamya’da yaşayan bu toplulukların, İslam öncesi İslam coğrafyasında az da olsa nüfusu olduğu varsayılır.

* **Sâbiîler, Yahudiler ve Hristiyanlardan farkları nelerdir?**

Kur’an, sâbiîleri Yahudiler ve Hristiyanlarla aynı cümlede anarak benzer konumda gösterir, ancak ayrımın ibadet şekli ve doktrinlerde olduğu düşünülür. Sâbiîlerin yıldızlara tapan veya kutsal bilgiyi merkeze alan bir inanç yapısı olabilir. Bu onları semavi dinlerden ayıran önemli bir özelliktir.

* **Sâbiîler İslam’da nasıl değerlendirilir?**

Kur’an, iman edip salih amel işleyen sâbiîlerin mükafatının Allah katında olduğunu bildirir. Bu da İslam hukuku ve ahlakında sâbiîlerin haklarının korunması ve onlara saygı gösterilmesi gerektiğini ortaya koyar.

\Sonuç\

Kur’an’da geçen sâbiîler, tarihî ve dini bağlamda kesin kimlikleri tartışmalı olmakla beraber, İslam öncesi dönemde var olan tek tanrılı ve peygamberlere inanan bir dini topluluk olarak görülür. Sâbiîler, İslam’da Yahudi ve Hristiyanlarla birlikte sayılmış, onlara benzer bir inanç yapısına sahip olduğu vurgulanmıştır. Bu nedenle İslam perspektifinde sâbiîler, iman eden ve ahirete inanan kimseler olarak değerlendirilir.

Sâbiîler üzerine yapılan araştırmalar, onların astrolojik, gnosis ve kozmolojik unsurlar taşıyan eski dini gruplar olduğunu ve Mandaîler gibi bazı etnik-dini topluluklarla bağlantılı olabileceğini gösterir. Ancak tarih ve tefsir literatüründeki farklı yaklaşımlar, bu konunun kesin ve net cevaplardan uzak olduğunu ortaya koyar.

---

Bu makale, Kur’an’da geçen sâbiîlerin kim oldukları hakkında kapsamlı bilgi sunmayı amaçlamaktadır. İlgili tarihî ve dini bağlamlar ışığında sâbiîler, İslam öncesi ve erken İslam döneminde var olmuş, tek tanrılı inanca sahip, ancak kendine özgü ibadetleri bulunan bir dini grup olarak değerlendirilmektedir.

---

**Anahtar Kelimeler:** Kur’an, sâbiîler, Mandaîler, İslam öncesi dinler, tek tanrılı inançlar, astroloji, gnosis, semavi dinler, İslam tefsiri.
 
Üst