İran'Da Yüzde Kaç Türk Var ?

[Ruhum]

İran’da Yüzde Kaç Türk Var?

İran, Orta Doğu'nun en önemli ülkelerinden biridir ve birçok etnik grubun bir arada yaşadığı çok kültürlü bir yapıya sahiptir. İran’da Türkler, bu etnik çeşitliliğin önemli bir parçasını oluşturur. İran'da Türk nüfusunun oranı, genellikle farklı kaynaklarda değişik rakamlarla belirtilse de, toplam nüfusun yaklaşık yüzde 25’ini oluşturduğu tahmin edilmektedir. Peki, İran'daki Türk nüfusunun dağılımı nasıldır? Türklerin İran’daki tarihsel kökenleri nelerdir? Bu sorulara yanıt arayarak, İran’daki Türk nüfusu üzerine daha kapsamlı bir bakış açısı sunulacaktır.

İran’daki Türklerin Tarihsel Kökenleri

İran’daki Türklerin kökeni, Orta Asya’ya kadar uzanır. Türkler, tarih boyunca çeşitli göçler ve savaşlarla İran topraklarına yerleşmişlerdir. Türklerin İran’a ilk göçü, özellikle Selçuklu İmparatorluğu’nun yükseldiği dönemde yaşanmıştır. Selçuklu Türkleri, İran’ı fethederek burada uzun süre hüküm sürmüşlerdir. Daha sonra Safeviler ve Kaçarlar gibi Türk kökenli hanedanlar da İran'da hüküm sürerek Türk kültürünü ve dilini bu topraklarda köklü bir şekilde yerleştirmiştir. Günümüzde de İran'da yaşayan Türklerin büyük bir kısmı, bu tarihsel mirasın taşıyıcılarıdır.

İran’da Türklerin Yayıldığı Bölgeler

İran’da Türk nüfusunun yoğun olduğu başlıca bölgeler Azerbaycan, Huzistan, Fars, Horasan ve Kirman eyaletleridir. Azerbaycan eyaleti, adından da anlaşılacağı üzere Türk kültürünün ve dilinin en baskın olduğu bölgedir. Buradaki Türkler, genellikle Azerbaycan Türkleri olarak bilinir ve Türkçe’nin Azerbaycan lehçesini konuşurlar. Ayrıca, İran’daki Türk nüfusunun bir kısmı, Fars ve Kirman gibi diğer bölgelerde de yoğunlaşmış olup, bu bölgelerde Türkçe'nin yanı sıra Farsça da yaygın bir şekilde konuşulmaktadır.

İran’da Türk Nüfusunun Yüzde Oranı Ne Kadardır?

İran’daki Türk nüfusunun oranı, farklı kaynaklar ve araştırmalar tarafından çeşitli şekillerde belirtilmiştir. Ancak genel kabul gören tahminlere göre, İran’daki Türk nüfusu, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 25'ini oluşturmaktadır. Bu oran, İran'ın toplam nüfusunun yaklaşık 80 milyon olduğunu göz önünde bulundurulduğunda, 20 milyonun üzerinde bir Türk nüfusunun varlığını işaret etmektedir.

İran'da Türklerin Konuştuğu Diller

İran’daki Türkler, özellikle Azerbaycan bölgesinde Azerbaycan Türkçesi’ni, diğer bölgelerde ise daha çok Türkmen Türkçesi, Khorasani Türkçesi ve Şirvani Türkçesi gibi farklı Türk lehçelerini konuşmaktadırlar. Azerbaycan Türkçesi, İran’daki Türk nüfusu arasında en yaygın olarak konuşulan dil olup, hem günlük yaşamda hem de kültürel etkinliklerde kullanılmaktadır. Fakat, İran’daki Türklerin çoğu Farsçayı da iyi derecede bilmektedir, çünkü Farsça, İran’ın resmi dilidir ve eğitim, medya ve devlet dairelerinde yoğun bir şekilde kullanılır.

İran'daki Türklerin Kültürel Mirası

İran’daki Türkler, tarihsel olarak önemli bir kültürel mirasa sahiptirler. Türkler, İran’ın edebiyatından müziğine, halk sanatlarından mutfağına kadar pek çok alanda büyük etkiler bırakmışlardır. Türkler, özellikle halk müziği, danslar ve geleneksel el sanatlarında önemli bir rol oynamışlardır. Ayrıca, Türklerin geleneksel yemekleri, İran mutfağında da önemli bir yer tutar. Börek, kebap ve pilav gibi yemekler, İran’daki Türkler tarafından yaygın olarak hazırlanır ve tüketilir.

İran’da Türklerin Sosyal ve Politik Durumu

İran’daki Türkler, tarihsel olarak hem sosyal hem de politik düzeyde belirli zorluklarla karşılaşmışlardır. İran’da Farsça'nın egemen dili ve kültürü olması, Türklerin bazen kimliklerini koruma noktasında zorluklar yaşamasına neden olmuştur. Türkçe’nin, resmi dil olarak kabul edilmemesi, eğitimde ve günlük yaşamda Türk dilinin kullanımını sınırlamaktadır. Bununla birlikte, İran’daki Türkler, güçlü bir kültürel bağa sahip olup, kendi dillerini ve geleneklerini yaşatmaya devam etmektedirler.

Politik açıdan da, Türk nüfusunun yoğun olduğu Azerbaycan bölgesi zaman zaman, merkezi hükümet ile yerel halk arasında gerginliklere sahne olmuştur. Azerbaycan’daki Türkler, zaman zaman daha fazla özerklik talep etmiş olsalar da, İran hükümeti, bu talepleri genellikle reddetmiştir. Ancak, Türklerin yoğun olduğu bölgelerde, yerel yönetimler ile merkezi hükümet arasında bir denge kurulmuş ve kültürel hakların korunması için bazı adımlar atılmıştır.

Sonuç ve Değerlendirme

İran’daki Türk nüfusu, tarihsel olarak önemli bir yere sahiptir ve ülkenin kültürel çeşitliliğine önemli katkılarda bulunmuştur. Bugün İran’daki Türk nüfusunun oranı, toplam nüfusun yaklaşık yüzde 25'ine denk gelmektedir. Türkler, İran’ın farklı bölgelerinde, farklı lehçelerle yaşamlarını sürdürüyorlar ve kültürel miraslarını koruyarak, toplumsal yaşamda önemli bir rol oynamaktadırlar. Ancak, Türkçe'nin resmi dil olmaması ve merkezi hükümetin dil ve kültür politikaları, Türklerin bazı haklarını sınırlamakta ve bu durum zaman zaman toplumsal gerilimlere yol açmaktadır. Yine de İran’daki Türkler, kültürel kimliklerini ve tarihsel bağlarını koruyarak, İran’ın çok etnikli yapısının önemli bir parçası olmaya devam etmektedir.