Hamaney’in veliahtı

[odakulebuda]

Hamaney’in veliahtı İran’da düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimini, yargı erkinin başkanlığını yürütmekte olan İbrahim Reisi kazandı. 60 yaşındaki Reisi, Dini Önder Ali Hamaney’e yakınlığıyla bilinen bir isim. Reisi’nin bir başka özelliği de, tıpkı Hamaney üzere “âyetullah” sıfatını taşıyan bir din adamı olması. İran medyasında onun “âyetullah” unvanını hak edecek derecede dini birikiminin bulunmadığı tarafında tenkitler yer alsa da, Reisi kendine uygun bulduğu bu sıfatı çoğunlukla kullanıyor.

İbrahim Reisi’nin, Ali Hamaney’in “dini liderlik” makamının da varisi olacağı, İran’da yaygın halde konuşulan mevzular içinde. Biroldukca siyasi gözlemciye göre, Hamaney cumhurbaşkanlığına seçilmesini açık bir biçimde desteklediği Reisi’yi kendi yerine hazırlıyor.

İbrahim Reisi


DEĞİŞİM BEKLENMİYOR

İran’ın Şiîliği yaymaya odaklı dış siyaset perspektifinin İbrahim Reisi periyodunda de değişmesi beklenmiyor. Hala Suriye, Lübnan, Irak ve Yemen’de kendisine bağlı askeri yapılanmalar yoluyla nüfuz oluşturma faaliyetlerini sürdüren İran, Reisi’nin seçilmesinden daha sonra da tıpkı siyaseti sürdürecek. İran’ın bölgesel nüfuzunu fazlaca önemseyen Reisi, Barış Pınarı Harekâtı sırasında Türkiye’ye muhalefet eden isimler içindeydı.

ABD AKSİLİĞİNE DEVAM

Eski Cumhurbaşkanı Hasan Manevî ve grubu tarafınca ABD ile varılan kısmî uzlaşmaya da karşı olan İbrahim Reisi, Amerika ve İsrail zıddı çizgiyi devam ettirecek. Nükleer mutabakata dönülmeye muhalefetiyle öne çıkan Reisi’nin, bu hususta da Dini Başkan Hamaney’le bir arada hareket etmesi bekleniyor.

Seçim kampanyası sürecinde İran halkına ekonomik kalkınma ve işsizliğin ortadan kaldırılması vaatlerinde bulunan Reisi’nin, mevcut siyasetlerle bunları nasıl sağlayacağı ise merak konusu.




Dini önder, sistemin hâkimi

İran’da cumhurbaşkanları halkın oylarıyla belirleniyor olsa da, sistemin hâkimi tümüyle Dini Önder Ali Hamaney. Değerli konularda Hamaney’in istemediği ve onaylamadığı hiç bir şey gerçekleşmezken, ülkenin bölgesel ve milletlerarası arenadaki temel siyasetini da bir daha dini önder belirliyor. İbrahim Reisi’nin seçilmesi, Hasan Manevî idaresiyle küçük pürüzler yaşayan Hamaney’in de elini güçlendirecek üzere görünüyor.

kuvvetli adaylar elendi

Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde, İbrahim Reisi’nin kuvvetli rakiplerinin elenmesi de, Dini Başkan Ali Hamaney’in duruma müdahalesi olarak yorumlandı. Hasan Ruhani’nin yardımcısı İshak Cihangiri, eski Meclis Lideri Ali Larijani, eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve eski İran İhtilal Muhafızları Kumandanı Said Muhammed, elenen adayların en mühimleri. Halkta karşılığı bulunan adayların seçime sokulmaması yardımıyla, İbrahim Reisi de kolay bir zafere imzasını atmış oldu.