- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,239
- Puanları
- 36
Definecilerin tahrip ettiği tarihi kümbet restore edilerek turizme kazandırılmayı bekliyor
TUNCELİ – Tunceli‘nin Pülümür ilçesinde bulunan ve 1800’lü senelerda devrin lokal derebeyi Şah Hüseyin ismine yaptırılan tarihi kümbet ve kabristan definecilerin tahribatına uğradı. Kümbeti ziyaret eden köylüler, 2016 yılında tescillenen kümbet ve kabristanın restore edilmesi için yetkililere davette bulundu.
Tunceli’nin Pülümür ilçesine 37 kilometre uzaklıkta bulunan Ağa Şenlik köyündeki tarihi kümbet ve kabristan 1860-1863 senelerında Ali Beyefendi tarafınca babası Şah Hüseyin anısına inşa edilmiş. İki kümbet, bir kabristan, kışla, yetimhane ve ahırdan oluşan eser, defineciler tarafınca aşikâr periyotlarda kazılarak tahrip edildi. Ağa Şenlik köyünde yaşayan vatandaşlar, tahrip edilmesine karşın hala büyük kısmı ayakta olan kümbet ve kabristanın restore edilerek gelecek kuşaklara aktarılmasını istiyor.
“Bu çeşit yerlerin onarılıp restore edilmesini istiyoruz”
Köy sakinlerinden Necati İnanç, bu tarihi yapıtların Tunceli’nin siyasi tarihinin, kültürel birikimlerinin değerli bir kısmının tabiri olarak yapılan abideler olduğunu söylemiş oldu. İnanç, “Doğal olarak siyasi, ideolojik ve cehaletten kaynaklanan saldırın maksadı olmuş. Bizim talebimiz buranın müdafaa alanı olarak alınması, eski haline iadesi mümkünse iadesi bunu talep ediyoruz” dedi.
Tarihi yapıtların belirli periyotlarda kazıldığını aktaran Songül Akpınar ise 2013 yılında köye geldiklerinde buna şahit olduklarını belirterek, “O periyot köyün girişinde belirli noktaların kazılarak otla kamufle edildiğini fark ettik. Köy merkezine gelince de bu türbelerin daha da fazla tahribata uğradığını, kazıların olduğunu fark ettik. Fotoğraflarını çektik. Devrin kaymakamıyla görüştük. Hususla ilgilendi ve gerekli yazışmalar yapıldı. Bir vakit daha sonra Erzurum Kültür Varlıklarını Muhafaza Konseyi tarafınca bu türbelerin korunması hedefiyle yanıt geldiğini öğrendik. Bu bizi sevindirdi açıkçası. En azından bir nebze de olsa tahribatın önüne geçilebileceğini düşündük” diye konuştu.
2016 yılında kültürel varlıkların tescil edildiğini hatırlatan Akpınar, “Ama bu sene geldiğimizde kazıların hala devam ettiğine şahit olduk. Biz yalnızca bu köy olarak değil Tunceli genelinde bütün köylerin ne ziyaret ne mezar ne türbe gibisi hiç bir yerin kazılmasını istemiyoruz. Bu cins yerlerin onarılıp restore edilmesini istiyoruz. Ayrıyeten köy muhtarlarının sorumluluklarını yerine getirmesini istiyoruz” formunda konuştu.
Her figürün bir manası var
Yapı hakkında bilgi veren Pülümür Belediye Lideri Müslüm Tosun da “Burası periyodun lokal derebeyi olarak anılan Şah Hüseyin Beyefendiye ilişkin. İki türbe bir de kabristan olarak bilinir. Üzerindeki figürlerden yılan figürü giriş ve çıkış kısımlarında bulunur. Bunun koruyuculuk manasına geldiği ki Alevi geleneğinde de yaygındır. Meskenin sahibi üzere tanımlanır. Çarkıfelek figürü diye tabir edilen figürler vardır. Bunlar da güneş, ay ve gökyüzünü sembolize etmektedir. Ateş ve güneşin insanları berbatlıktan koruyan uygunluğun sembolü olarak tanımlanır. bir daha ayrıyeten selvi ağacı motifleri görülüyor. Bu da selvinin bütün yıl yeşil kalmasının ölümsüzlüğü tabir ettiği, uzunluğu ise gökyüzüne yani Allah’a yakın olmakla ilgili. Rüzgar vurduğunda ‘Hu’ sesi çıkardığıyla ilgili yakın doğu inancına tanımlanır” dedi.
Yapının korunarak restore edilmesi gerektiğinin altını çizen Lider Tosun, “1800’lü senelerdan kalan bir yapı. Tarihimizi, geçmişi günümüze taşıyan kıymet olarak kabul edilerek restore edilmesi ve gelecek jenerasyonlara aktarılmasının manalı olacağını düşünüyorum. Kültür varlıklarının buna sahip çıkarak restore etmesini talep ediyorum” tabirlerini kullandı.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Ercan Topaç
TUNCELİ – Tunceli‘nin Pülümür ilçesinde bulunan ve 1800’lü senelerda devrin lokal derebeyi Şah Hüseyin ismine yaptırılan tarihi kümbet ve kabristan definecilerin tahribatına uğradı. Kümbeti ziyaret eden köylüler, 2016 yılında tescillenen kümbet ve kabristanın restore edilmesi için yetkililere davette bulundu.
Tunceli’nin Pülümür ilçesine 37 kilometre uzaklıkta bulunan Ağa Şenlik köyündeki tarihi kümbet ve kabristan 1860-1863 senelerında Ali Beyefendi tarafınca babası Şah Hüseyin anısına inşa edilmiş. İki kümbet, bir kabristan, kışla, yetimhane ve ahırdan oluşan eser, defineciler tarafınca aşikâr periyotlarda kazılarak tahrip edildi. Ağa Şenlik köyünde yaşayan vatandaşlar, tahrip edilmesine karşın hala büyük kısmı ayakta olan kümbet ve kabristanın restore edilerek gelecek kuşaklara aktarılmasını istiyor.
“Bu çeşit yerlerin onarılıp restore edilmesini istiyoruz”
Köy sakinlerinden Necati İnanç, bu tarihi yapıtların Tunceli’nin siyasi tarihinin, kültürel birikimlerinin değerli bir kısmının tabiri olarak yapılan abideler olduğunu söylemiş oldu. İnanç, “Doğal olarak siyasi, ideolojik ve cehaletten kaynaklanan saldırın maksadı olmuş. Bizim talebimiz buranın müdafaa alanı olarak alınması, eski haline iadesi mümkünse iadesi bunu talep ediyoruz” dedi.
Tarihi yapıtların belirli periyotlarda kazıldığını aktaran Songül Akpınar ise 2013 yılında köye geldiklerinde buna şahit olduklarını belirterek, “O periyot köyün girişinde belirli noktaların kazılarak otla kamufle edildiğini fark ettik. Köy merkezine gelince de bu türbelerin daha da fazla tahribata uğradığını, kazıların olduğunu fark ettik. Fotoğraflarını çektik. Devrin kaymakamıyla görüştük. Hususla ilgilendi ve gerekli yazışmalar yapıldı. Bir vakit daha sonra Erzurum Kültür Varlıklarını Muhafaza Konseyi tarafınca bu türbelerin korunması hedefiyle yanıt geldiğini öğrendik. Bu bizi sevindirdi açıkçası. En azından bir nebze de olsa tahribatın önüne geçilebileceğini düşündük” diye konuştu.
2016 yılında kültürel varlıkların tescil edildiğini hatırlatan Akpınar, “Ama bu sene geldiğimizde kazıların hala devam ettiğine şahit olduk. Biz yalnızca bu köy olarak değil Tunceli genelinde bütün köylerin ne ziyaret ne mezar ne türbe gibisi hiç bir yerin kazılmasını istemiyoruz. Bu cins yerlerin onarılıp restore edilmesini istiyoruz. Ayrıyeten köy muhtarlarının sorumluluklarını yerine getirmesini istiyoruz” formunda konuştu.
Her figürün bir manası var
Yapı hakkında bilgi veren Pülümür Belediye Lideri Müslüm Tosun da “Burası periyodun lokal derebeyi olarak anılan Şah Hüseyin Beyefendiye ilişkin. İki türbe bir de kabristan olarak bilinir. Üzerindeki figürlerden yılan figürü giriş ve çıkış kısımlarında bulunur. Bunun koruyuculuk manasına geldiği ki Alevi geleneğinde de yaygındır. Meskenin sahibi üzere tanımlanır. Çarkıfelek figürü diye tabir edilen figürler vardır. Bunlar da güneş, ay ve gökyüzünü sembolize etmektedir. Ateş ve güneşin insanları berbatlıktan koruyan uygunluğun sembolü olarak tanımlanır. bir daha ayrıyeten selvi ağacı motifleri görülüyor. Bu da selvinin bütün yıl yeşil kalmasının ölümsüzlüğü tabir ettiği, uzunluğu ise gökyüzüne yani Allah’a yakın olmakla ilgili. Rüzgar vurduğunda ‘Hu’ sesi çıkardığıyla ilgili yakın doğu inancına tanımlanır” dedi.
Yapının korunarak restore edilmesi gerektiğinin altını çizen Lider Tosun, “1800’lü senelerdan kalan bir yapı. Tarihimizi, geçmişi günümüze taşıyan kıymet olarak kabul edilerek restore edilmesi ve gelecek jenerasyonlara aktarılmasının manalı olacağını düşünüyorum. Kültür varlıklarının buna sahip çıkarak restore etmesini talep ediyorum” tabirlerini kullandı.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Ercan Topaç