Çerkezler binlerce yıllık geleneklerini Anadolu’da yaşatıyor

Pinar

Global Mod
Global Mod
Katılım
25 Mar 2021
Mesajlar
2,358
Puanları
36
KONYA (AA) – Kafkasya‘dan 1864’te göçtükleri Anadolu’da, Konya‘nın Sarayönü ilçesine kurulan köye yerleştirilen Çerkezler, geleneklerini yaşatarak kültürlerini jenerasyondan jenerasyona aktarıyor.

Sarayönü ilçesine bağlı Ertuğrul Mahallesi’nde yaşayan Çerkezler, geleneklerine bağlılıklarıyla dikkati çekiyor.

Çarlık Rusyası tarafınca 1864 sürgün edilmeye başlayan Çerkezler, Anadolu’ya geldikten daha sonra Osmanlı İmparatorluğu’nca yeni imar edilen köylerde iskan edildi. Konya’da da bilhassa tarım topraklarının geniş yer tuttuğu bölgelere yerleştirilen Çerkezler, geçimlerini tarım ve hayvancılıkla sağladı.

Sultan İkinci Abdülhamid tarafınca 1891’de ilçenin 11 kilometre güney doğusunda nizamlı bir imar planına bakılırsa inşa ettirilen Ertuğrul Mahallesi’nde de yaşayan Çerkezler, 130 yıldır öz kültürlerini, lisanlarını, yemeklerini, adetlerini, gelenek ve bakılırsaneklerini gelecek jenerasyonlara aktarıyor.

Kış periyodunda yaklaşık 200 Çerkez’in yaşadığı mahallenin nüfusu, yaz devrinde üçe katlanıyor. Kent genelinde yaşayan Çerkez sayısı ise 10 bini buluyor.

AA muhabirine konuşan Ertuğrul Mahallesi Muhtarı Cemal Karadağ, 35 haneyle kurulan köyün hane sayısının günümüzde 120’yi bulduğunu söylemiş oldu.

Konya’da 7, Afyonkarahisar ve Karaman da dahil bölgede 20’ye yakın Çerkez köyü bulunduğunu ve hepsinin etkileşim ortasında olduğunu belirten Karadağ, “Bizim tüm Çerkez mahalleleri ve köyleriyle diyaloğumuz var. Düğünlerimizde, cenazelerimizde kesinlikle birbirimize haberederiz. Düğünlerde illaki bana davetiye gelecek diye bir kuralımız yok. Köy gençliği ismine bir davet gelir. Gideceklerin listeli yapılır. Kaç kişi gidecekse araç temin edilip gidilir. bu türlü öteki köylerde de etkileşimimiz hiç kesilmiyor.” diye konuştu.

“Yaşım 65 ve bu yaşa kadar ben asimilasyon görmedim”

Bugüne kadar hiç bir asimilasyona maruz kalmadıklarını vurgulayan Karadağ, şöyleki konuştu:

“Ben 65 yaşındayım. Bu vakit kadar hiç bir yerde Çerkez’im diye ötelenmedim. Çerkezliğimi de hiç bir vakit saklama muhtaçlığı duymadım, her yerde de gururla söylemiş oldum. Tersine birinci sınıf insan muamelesi gördüm. Örfünden, ananesinden, hürmetinden, topluma, devletine, bayrağına bağlılığından dolayı Çerkezler her vakit birinci sınıf insan olarak muamele görmüştür. İstediğimiz her yerde istediğimi biçimde okuduk, istediğimiz işe girdik. hiç bir yerde ötelenmedik, hiç bir yerde itilip kakılmadık. Ben işim gereği Türkiye’de birkaç vilayette nazaranv yaptım. Gittiğim her vilayette ailecek tanıştığımız, Çerkez olduğumuzu bilen, geleneklerimizi, konuğa olan hürmetimizi nazarann arkadaşlarımızdan da ‘niye biz de bir Çerkez değiliz’ diyenleri de gördüm. Bunu gururla söyleyebilirim. hiç bir vakit bize ikinci sınıf insan muamelesi gösteren de olmadı.”

Çok disiplinli adetleri bulunduğuna dikkati çeken Karadağ, yazılı olmayan bir yasaya bakılırsa hareket ettiklerini, hürmet temelleri üzerine heyeti geleneklerinin de gençlerce hassasiyetle uygulanmaya devam ettiğini kaydetti.

Lisanlarını yaşatma konusunda her ailenin uğraş gösterdiğini ve gençlerin de fazlaca ilgili olduğunu belirten Karadağ, “Bizde bir ayıp yasası vardır. İnsanlarımız bunun için her yaptığı hareketi ölçülü yapmak zorunda kalır. Toplumumuz ona bakılırsa yetişir. Asimilasyon diye hiç bir şey yok, olamaz da, esasen görmedik de. Ben artık mahallenin yaşlı gurubuna giriyorum. Yaşım 65 ve bu yaşa kadar ben asimilasyon görmedim, goren olduğunu da sanmıyorum.” diye konuştu.

Karadağ, şu biçimde devam etti:

“Çifte vatandaşlık yardımıyla Kafkasya’dan geldiğini soyağacından ispat edebilenler oraya da çarçabuk gidip gelebiliyor. Mahallemizden iki arkadaşımız gitti Kafkasya’dan evlenip yerleşti. Orayla bizi bağlarımız hala devam ediyor. Bir de sülale, kabile devamlılığı var bizde. Buradan gidenler orada sülalesini buluyor, oradan gelenler burada sülalesini buluyor. Buradan daima Kafkasya’ya tipler düzenleniyor. Gidip gelen arkadaşlarımız oradakilerin yaşantılarının, örf, adetlerinin, düğünlerinin birebir bizimki üzere olduğunu söylüyor.”

“Biz 130 yıldır bu topraklardayız ve hiç bir biçimde asimilasyona uğramadık”

Ertuğrul Mahallesi Eğitim Kültür Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Lideri Zeki Yıldız ise cetlerinin Balkan Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda istekli olarak daima ön planda olduğunu, Türkiye Cumhuriyeti’ni daima birlikte kurmanın gururunu yaşadıklarını söz etti.

Yıldız, konuşmasını şöyleki sürdürdü:

“Biz 130 yıldır bu topraklarda yaşadık ve hiç bir biçimde bir asimilasyona uğramadık. Biz gittiğimiz her yerde kendimizi Çerkez’iz diyerek tanıttık. Hiç kimseden de reaksiyon almadık. Hepimiz resmi dairelerde, kamu kurumlarında epeyce rahat çalıştık. Herkes bize kıymet verdi. Son günlerde gündeme getirilen birtakım şeylerden de epeyce rahatsızız. Söylenenlerin tam bilakis, biz mutlaka asimilasyona falan uğramış değiliz. İstediğimiz üzere bir hayat yaşadık. Her yıl tertipli olarak sürgünün yıl dönümünde anma programları yaparız. Sarayönü halkından da davetlilerimiz gelir. Köylülerimizle kahvaltı programları, geceler düzenleriz. Her vakit ilçe protokolünü de davet ederiz. Onlar da memnuniyetle gelir.”

Mahallede yaşayan emekli öğretmen Hikmet Gül de Çerkez olduğu için meslek hayatı boyunca daima el üstünde tutulduğunu lisana getirdi.

Kültürlerini yaşatma konusunda da bugüne kadar hiç zorlukla karşılaşmadıklarını belirten Gül, “Kültürü öğretme büsbütün aileye bağlı bir şeydir. Aile kimi vakit bu mevzuda katı olur. Katı biçimde kültürü öğretir. Birtakımı daha esnektir, toleranslı öğretir. Düğünlerimizi de akordeon yahut mızıka dediğimiz enstrümanlarla yaparız. Gençlerimiz tahtayla ona tempo meblağlar ve kız erkek karşılık oynarlar. Bizde davul, zurna işi yoktur. Genelde gençlerimizin birçok da akordeon mızıka kullanmayı bilirler.” dedi.

“Devlet bize sınıf açabiliyor, öğretmen verebiliyorsa asimilasyondan bahsetmek hayli yanlış olur”

Ertuğrul Mahallesi’nde yaşayan Konya Çerkez Derneği Lideri Hasan Parılyıldız ise hiç bir biçimde asimilasyona uğramadıklarını, bilakis AK Parti hükümetleri periyodunda kendileriyle epeyce daha fazla ilgilenildiğini söz etti.

Parılyıldız, şöyleki devam etti:

“İsteklerimiz doğrultusunda Çerkezce Ulusal Eğitim müfredatına konuldu. Ulusal Eğitim müfredatında rastgele bir devlet okulunda on öğrenci toplandığı anda sınıf açılıyor. Bilhassa son on yılda büyük gelişmeler katettik. Pandemi olmasaydı Çerkezlerin ağır yaşadığı vilayetlerde kültür merkezleri de açılacaktı. Devlet bize sınıf açabiliyor, öğretmen verebiliyorsa asimilasyondan bahsetmek fazlaca yanlış olur. Bizim örf ve adetlerimiz epey bedelli. Derneklerimizde kültür faaliyetlerimizi daima devam ettiriyoruz. Yeni jenerasyonumuz de buna epeyce ilgi gösteriyor.”

AA / Serhat Çetinkaya – Son Dakika Haberleri
 
Üst