- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,241
- Puanları
- 36
Konya’nın Çumra ilçesindeki, Anadolu’da birinci kentleşme modellerinden olan ve UNESCO Dünya Miras Listesinde yer alan Çatalhöyük, 9 bin yıl öncesinde insanların yaşayış biçimleri hakkında yeni ipuçları vermeye devam ediyor.
Çatalhöyük Neolitik Kenti Hafriyat Lideri Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, AA muhabirine, Çatalhöyük’te cevaplanmayı bekleyen sorulardan “sokak” teriminin, yakın vakitte bulunan ikinci mahalleyle aydınlanmaya başladığını söylemiş oldu.
Bulgular ışığında kenti oluşturan birfazlaca mahalle olduğunun düşünülmesi gerektiğini belirten Türkcan, “İkinci bir mahallenin kendini gösterdiğini epey net anladık. Burada sıradışı bir meskenimiz var, bu meskenimiz bilhassa duvar boyalarıyla, büyüklüğüyle, fazlaca daha kaliteli tabanlarıyla ve taban altlarından çıkan gömülerle dikkatimizi çekti.” dedi.
Türkcan, evvelki konutlara göre ikinci mahallede bulunan konutta birtakım farklılıklar olduğuna dikkati çekerek, şöyleki devam etti:
“Bu mahallede 2 tane oldukçalu gömümüz var. Hatta bu gömümüzde bir ayıya ilişkin olabilecek yırtıcı bir hayvanın pençesinin de bir daha bu bireyin mezarının üzerine yerleştirilmesi dikkatimizi çekti. Bu kısım ilerleyen çalışmalarımızın ortasında olacak. Dünyanın en eski ahşap modülleri Çatalhöyük’te bulunmuştu.
Konya Ovası’ndaki kuru havanın ve bilhassa buradaki yapıların gömülmesiyle, korunmasıyla ilgili bu ahşap örnekleri bulabiliyoruz. bir daha tıpkı konutta bulunan ahşap kesim, büyük bir örnek fakat ortasındaki basamağı andıran oyukları ile bunun öncesinden de bildiğimiz lakin bulunamayan merdivenlerin bir kesimi olduğunu düşünüyoruz. Uzun yıllardır birinci kere bu biçimde bir şey gördük.”
Çatalhöyük’te atölyelere de rastlandığını anımsatan Türkcan, şunları söylemiş oldu:
“Burada yeni bulunan bilhassa boyayla bağlı bir atölye dikkatimizi çekti. Bir işlik, depo alanı dememiz daha yanlışsız olur. Aşı boyası toprakları, palet ve bunlarla ilgili boynuzlar ve farklı kazıyıcı dediğimiz birtakım taş buluntularla birlikte tahminen de boya işlendiğini bize anlatan örneklerden olabilir. Boya alanı büsbütün dokuma üzerine kullanılan bir işlik.”
“Belki de boğayla birlikte ayının da Çatalhöyük toplumunda özel bir yeri olduğunu düşünmemiz lazım”
Türkcan, meskendeki mezarın üzerinde bulunan yırtıcı hayvan pençesiyle ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Uzmanımızın dediğine nazaran bir yırtıcının pençesi olduğu net, mezarlarda bu üzere olguları nadiren buluyoruz. Daha evvel sansar pençesi koyulduğunu biliyoruz. Şayet bu biçimdeyse bu bulunan ikinci pençe. Bunun açıkçası mezardan gelmesi bireye farklı bir uygulama yapıldığını gösterir lakin bir evvel bulunmuş bir ayı mührümüz vardı. Hatta birtakım kabartmalarda da ayı olduğunu düşünürsek tahminen de boğayla birlikte ayının da Çatalhöyük toplumunda özel bir yeri olduğunu düşünmemiz lazım. Bir yandan da bilhassa boğaya ya da sığırlara ilişkin kürek kemiklerini daima bu terk edilip gömülmüş meskenlerin ortasında adak eşyası olarak bırakılmalarının Çatalhöyük’e has bir gelenek olduğunu söylememiz gerekir.”
Çatalhöyük’ün daha fazla kazılması gerektiğini vurgulayan Türkcan, “Döneminin mega yerleşmesinden, bir kent olgusundan bahsediyoruz. Bu sene Neolitik Çatalhöyük’te başlayan hafriyatlarda bile buluntularıyla ve yerleriyle bir daha sıradışı buluntular veren Çatalhöyük’ün imkanlar ortasında daha da genişlemesi ve kazıların daha hayli artması gerektiğini düşünüyorum.” diye konuştu.
Türkcan, Çatalhöyük’ün turizme daha fazla kazandırılması gerektiğini tabir ederek, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Projemiz yalnızca hafriyata odaklı değil. Bilhassa alan idaresi, Konya’yla hatta Türkiye’yle bütünleşecek ve bu yeri dünyaya daha düzgün anlatabilecek projeler sunma peşindeyiz. Çatalhöyük’ün etrafına tesir verecek ekonomik bir paha olmasını da düşlüyoruz. Lokal makamların ve belediyelerimizin gösterdiği ilgi bizi keyifli ediyor. Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy’un ziyareti, Konya Büyükşehir Belediye Lideri Uğur İbrahim Altay’ın değerli teşebbüsü olan ziyaretçi merkezi ve yapılacak etraf düzenlemesinin fazlaca kıymetli olduğunu düşünüyorum. O niçinle Konya ile Çatalhöyük’ün bütünleşmesinin ve yeni şeyler söylemenin fazlaca değerli düşünüyorum.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Havva Dereağzı
Çatalhöyük Neolitik Kenti Hafriyat Lideri Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, AA muhabirine, Çatalhöyük’te cevaplanmayı bekleyen sorulardan “sokak” teriminin, yakın vakitte bulunan ikinci mahalleyle aydınlanmaya başladığını söylemiş oldu.
Bulgular ışığında kenti oluşturan birfazlaca mahalle olduğunun düşünülmesi gerektiğini belirten Türkcan, “İkinci bir mahallenin kendini gösterdiğini epey net anladık. Burada sıradışı bir meskenimiz var, bu meskenimiz bilhassa duvar boyalarıyla, büyüklüğüyle, fazlaca daha kaliteli tabanlarıyla ve taban altlarından çıkan gömülerle dikkatimizi çekti.” dedi.
Türkcan, evvelki konutlara göre ikinci mahallede bulunan konutta birtakım farklılıklar olduğuna dikkati çekerek, şöyleki devam etti:
“Bu mahallede 2 tane oldukçalu gömümüz var. Hatta bu gömümüzde bir ayıya ilişkin olabilecek yırtıcı bir hayvanın pençesinin de bir daha bu bireyin mezarının üzerine yerleştirilmesi dikkatimizi çekti. Bu kısım ilerleyen çalışmalarımızın ortasında olacak. Dünyanın en eski ahşap modülleri Çatalhöyük’te bulunmuştu.
Konya Ovası’ndaki kuru havanın ve bilhassa buradaki yapıların gömülmesiyle, korunmasıyla ilgili bu ahşap örnekleri bulabiliyoruz. bir daha tıpkı konutta bulunan ahşap kesim, büyük bir örnek fakat ortasındaki basamağı andıran oyukları ile bunun öncesinden de bildiğimiz lakin bulunamayan merdivenlerin bir kesimi olduğunu düşünüyoruz. Uzun yıllardır birinci kere bu biçimde bir şey gördük.”
Çatalhöyük’te atölyelere de rastlandığını anımsatan Türkcan, şunları söylemiş oldu:
“Burada yeni bulunan bilhassa boyayla bağlı bir atölye dikkatimizi çekti. Bir işlik, depo alanı dememiz daha yanlışsız olur. Aşı boyası toprakları, palet ve bunlarla ilgili boynuzlar ve farklı kazıyıcı dediğimiz birtakım taş buluntularla birlikte tahminen de boya işlendiğini bize anlatan örneklerden olabilir. Boya alanı büsbütün dokuma üzerine kullanılan bir işlik.”
“Belki de boğayla birlikte ayının da Çatalhöyük toplumunda özel bir yeri olduğunu düşünmemiz lazım”
Türkcan, meskendeki mezarın üzerinde bulunan yırtıcı hayvan pençesiyle ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Uzmanımızın dediğine nazaran bir yırtıcının pençesi olduğu net, mezarlarda bu üzere olguları nadiren buluyoruz. Daha evvel sansar pençesi koyulduğunu biliyoruz. Şayet bu biçimdeyse bu bulunan ikinci pençe. Bunun açıkçası mezardan gelmesi bireye farklı bir uygulama yapıldığını gösterir lakin bir evvel bulunmuş bir ayı mührümüz vardı. Hatta birtakım kabartmalarda da ayı olduğunu düşünürsek tahminen de boğayla birlikte ayının da Çatalhöyük toplumunda özel bir yeri olduğunu düşünmemiz lazım. Bir yandan da bilhassa boğaya ya da sığırlara ilişkin kürek kemiklerini daima bu terk edilip gömülmüş meskenlerin ortasında adak eşyası olarak bırakılmalarının Çatalhöyük’e has bir gelenek olduğunu söylememiz gerekir.”
Çatalhöyük’ün daha fazla kazılması gerektiğini vurgulayan Türkcan, “Döneminin mega yerleşmesinden, bir kent olgusundan bahsediyoruz. Bu sene Neolitik Çatalhöyük’te başlayan hafriyatlarda bile buluntularıyla ve yerleriyle bir daha sıradışı buluntular veren Çatalhöyük’ün imkanlar ortasında daha da genişlemesi ve kazıların daha hayli artması gerektiğini düşünüyorum.” diye konuştu.
Türkcan, Çatalhöyük’ün turizme daha fazla kazandırılması gerektiğini tabir ederek, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Projemiz yalnızca hafriyata odaklı değil. Bilhassa alan idaresi, Konya’yla hatta Türkiye’yle bütünleşecek ve bu yeri dünyaya daha düzgün anlatabilecek projeler sunma peşindeyiz. Çatalhöyük’ün etrafına tesir verecek ekonomik bir paha olmasını da düşlüyoruz. Lokal makamların ve belediyelerimizin gösterdiği ilgi bizi keyifli ediyor. Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy’un ziyareti, Konya Büyükşehir Belediye Lideri Uğur İbrahim Altay’ın değerli teşebbüsü olan ziyaretçi merkezi ve yapılacak etraf düzenlemesinin fazlaca kıymetli olduğunu düşünüyorum. O niçinle Konya ile Çatalhöyük’ün bütünleşmesinin ve yeni şeyler söylemenin fazlaca değerli düşünüyorum.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Havva Dereağzı